Recommendations For Clinical Use Of Tumor Markers In Lung Cancer

Abstract

UvodKancer plu}a je najfrekventniji kancer u svetu kao i vode}i uzrok smrtnosti od kancera kod oba pola. Preivljavanje kod kancera plu}a zavisi uglavnom od tipa }elija i stadijuma bolesti u momentu otkrivanja bolesti prema TNM (tumor-node-metastasis) sistemu klasifikacije (tumor-node-metastasis). WHO histolo{ka klasifikacija kancera plu}a opisuje dva glavna entiteta koja zavise od tipa }elija: mikrocelularni kancer plu}a (SCLC) i nemikrocelularni kancer plu}a (NSCLC). SCLC je veoma agresivna bolest sa lo{om klini~kom prognozom i ~ini oko 15-25% svih kancera plu}a. Bez medicinskog tretmana, medijana du`ine pre`ivljavanja je od 1 do 3 meseca. Dobri rezultati se posti`u hemoterapijom i radioterapijom. NSCLC se sastoji iz 3 glavna histolo{ka tipa: karcinom skvamoznih }elija (SCC), adenokarcinom (AC) i gigantocelularni karcinom (LC), kojĩ ine ukupno 75% svih slu~ajeva kancera plu}a (1). Radikalna hirurgija sa kompletnom resekcijom tumora samo je osnova za le~enje pacijenata sa NSCLC i verovatno}a pre`ivljavanja uglavnom zavisi od stadijuma tumora. Uprkos kontinuiranom napretku u dijagnosti~kim metodama, kod 50-70% pacijenata s kancerom plu}a, bolest se dijagnostikuje u uznapredovalom stadijumu, isklju~ujuci na taj na~in mogu}nost radikalne terapije. Odre|ivanje tumorskih markera kod kancera plu}a mo`e biti od pomo}i u postavljanju dijagnoze, pra}enju pacijenta i terapije, a tako|e mo`e da pru`i dodatne informacije u prognosti~ke svrhe.Termin tumorski marker obuhvata ne samo one supstance koje se mogu meriti u krvi pacijenata (serumski markeri), ve} i abnormalne supstance identifikovane u tumorima plu}a ili njihovim metastazama, kao {to su molekularni markeri, markeri prognoze na- Kratak sadr`aj: Kancer plu}a predstavlja jedan od najozbiljnijih problema moderne onkologije. Uprkos kontinuiranom napretku u dijagnosti~kim metodama, kod 50-70% pacijenata s kancerom plu}a, bolest se dijagnostikuje u uznapredovalom stadijumu, isklju~ujuci na taj na~in mogu}nost radikalne terapije. Odre|ivanje tumorskih markera kod kancera plu}a mo`e biti od pomo}i u postavljanju dijagnoze, pra}enju pacijenta i terapije, a tako|e mo`e da pru`i dodatne informacije u prognosti~ke svrhe. U daljem tekstu opisani su odgovaraju}i serumski markeri kod dve glavne forme tumora plu}a-mikrocelularnog i nemikrocelularnog (SCLC i NSCLC), kao i abnormalne supstance identifikovane u tumorima plu}a ili njihovim metastazama, kao {to su molekularni markeri, markeri prognoze u primeni neoadjuvantne ili adjuvantne terapije i mikrometastazama ko{tane sr`i ili limfnom ~voru. Klju~ne re~i: tumorski markeri, kancer plu}a, mikrocelularni kancer plu}a, nemikrocelularni kancer plu}a Summary: Lung cancer presents one of the most serious problems of modern oncology. Despite the continual improvement and development of diagnostic methods, in 50-70% of lung cancer patients the disease is still diagnosed in advanced stages, excluding the possibility of radical therapy. The determination of tumor markers in lung cancer could be helpful in recognizing disease, follow-up, and...