Reading of the 90s’ Housing Interiors Through Television Programmes: Gerçek Kesit

Abstract

Doksanlı yılların ekonomik, sosyal ve kültürel bakımdan dünyayı yakalamaya çabalayan Türkiye’sinde özel televizyon kanallarının açılmasıyla televizyon hayatın ve konutun merkezine yerleşir. Tek kanallı dönemin otoriter yayın anlayışına karşın daha özgür bir yayın politikası benimseyen bu kanallarda yayınlanan programlar sayesinde konut iç mekânının görünürlüğü artar. Doksanlarda yayınlanmış olan programların bazılarında bütçe nedeniyle hâlihazırda içinde yaşanan konut iç mekânları senaryoya göre yeniden kurgulanmadan kullanılmıştır. Bu durum dönemin konut iç mekânının dönemin televizyon programları aracılığıyla okunmasına imkân verir. Çalışma kapsamında incelenen Gerçek Kesit programı 1993-2006 yılları arasında yayınlanmış ve bütçesi gereği çekimlerinin bir bölümü Bursa’da çeşitli konutlarda yapılmıştır. “Doksanlı yılların konut iç mekânı ve mekân kurma alışkanlıkları doksanlı yılların televizyon yapımlarından izlenebilir” hipotezi programın seçilen bölümleri üzerinden incelenmiştir. Çalışmada konut iç mekânı Henri Lefebvre’nin mekân kuramında hayaller, semboller, anlamlar ve hafızalarla ilişkilendirdiği “yaşanan mekân” kavramı ile ifade edilmiştir. Doksanlı yılların konut iç mekânına etki eden unsurların anlaşılabilmesi için literatür taramasının ardından, dönem incelenmiş ve programdan alınan görüntüler bu doğrultuda değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda doksanlı yılların konut iç mekân organizasyonunda televizyonun etkili olduğu ve dönemin koşullarıyla ilişkili olarak bireylerin mekân kullanımında ortak eğilimler benimsedikleri görülmüştür. Doksanlı yılların konut iç mekânını odağına alan bu çalışmanın konut iç mekânını dönemin en popüler kitle iletişim aracı televizyon aracılığıyla belgeleyerek, Türkiye’de konut iç mekânı çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.