Psychological Causations of Budgeting ‒ Selected Issues

Abstract

Streszczenie: Budżetowanie jest jednym z najważniejszych narzędzi controllingu. Prawidłowy przebieg procesu budżetowania uwarunkowany jest szeregiem zjawisk natury psychologicznej. Celem artykułu jest próba holistycznego spojrzenia na problem uwarunkowań psychologicznych w budżetowaniu. Przeprowadzone rozważania oparto na studiach literaturowych z zakresu budżetowania, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów psychologicznych w controllingu, a zwłaszcza w procesie budżetowania, oraz na własnych przemyśleniach autora. W związku z tym wywód zawarty w artykule ma charakter teoretyczny. Wykazano w nim, że zjawiska psychologiczne, na każdym etapie budżetowania, w istotny sposób wpływają na przebieg procesu budżetowania. Psychologiczny wymiar budżetowania dostrzegalny jest na etapie wyboru zasady i metody tworzenia budżetu oraz na etapie realizacji budżetu i oceny wyników jego wykonania poprzez ocenę postaw i zachowań pracowników biorących udział w budżetowaniu. Artykuł stanowi przyczynek do dalszej dyskusji nad psychologicznymi aspektami budżetowania.