Przewlekłe zapalenie ucha środkowego z perlakiem – czy można przewidzieć wyniki pooperacyjne?

Abstract

Wstęp: W 2017 r. Europejska Akademia Otologii i Neurootologii (EAONO) we współpracy z Japońskim Towarzystwem Otologicznym (JOS) opublikowała konsensus ujednolicający definicję, klasyfikację oraz stopień zaawansowania perlaka ucha środkowego. Miał on pomóc w określeniu ciężkości choroby, trudności całkowitego usunięcia perlaka oraz ułatwić porównanie wyników otochirurgicznych pomiędzy różnymi ośrodkami. Klasyfikacja ta definiuje 5 okolic w obrębie ucha środkowego (tzw. system STAM): S - miejsca trudnodostępne (S1- protympanum / epitympanum przednie / zachyłek nadtrąbkowy i S2- zatoka bębenkowa ), T- jama bębenkowa, A – attyka i M- wyrostek sutkowaty. Konsensus ten wyróżnia także 4 stopnie zaawansowania perlaka (STAGE I-IV) w zależności od miejscowej rozległości perIaka czy występowania powikłań zewnątrzczaszkowych lub wewnątrzczaszkowych. Cel: Celem pracy była analiza chorych z przewlekłym zapaleniem ucha środkowego z perlakiem, ocena wyników leczenia oraz ich korelacja ze stopniem zaawansowania perlaka zgodnie z klasyfikacją EAONO/JOS. Materiał i Metody: Dokonano retrospektywnej analizy dokumentacji medycznej pacjentów operowanych pierwszorazowo z powodu przewlekłego zapalenia ucha środkowego z perlakiem w latach 2015 – 2020. Była to grupa 204 chorych w wieku 6-82 lat, w tym 113 mężczyzn i 91 kobiet. Wyniki: Analiza wykazała statystycznie istotną zależność pomiędzy stopniem zaawansowania perlaka a uszkodzeniem młoteczka (p= 0,00342), kowadełka (p= 0,0001) i suprastruktury strzemiączka (p= 0,00193). Zaobserwowano, że największy odsetek wznów perlaka występował po jego usunięciu z dojścia wyłącznie przez PSZ. Rzadziej wznowy stwierdzano po operacji techniką zamkniętą (CWU), a jeszcze rzadziej techniką otwartą (CWD). Bardzo dobre wyniki stwierdzono też u chorych po zabiegu z obliteracją wyrostka sutkowatego (BOT). W analizowanym materiale nie zaobserwowano natomiast zależności częstości wznowy perlaka od stopnia zaawansowania choroby (p= 0,53430). Analiza statystyczna wykazała, że wraz ze wzrostem stopnia zaawansowania choroby (STAGE I-III) istotnie większy był przedoperacyjny ubytek słuchu dla przewodnictwa powietrznego (p= 0,0025) oraz kostnego (p= 0,0042), a także większa była rezerwa ślimakowa (p= 0,0201). Również analiza pooperacyjnych wyników słuchu wykazała, że wszystkie te wartości były wyższe w wyższym stopniu zaawansowania perlaka, a różnice były istotne statystycznie (p=0,0156 dla przewodnictwa powietrznego, p =0,0069 dla przewodnictwa kostnego). Wnioski: Badanie wykazało, że system klasyfikacji i zaawansowania perlaka EAONO/JOS pozwala obiektywnie określić stopień zaawansowania choroby, który z kolei koreluje ze stopniem destrukcji struktur kostnych oraz z wynikami słuchowymi. Daje on także możliwość porównania wyników leczenia z przedstawionymi przez innych badaczy. System ten jednak nie pozwala przewidzieć ryzyka wznowy perlaka - w oparciu jedynie o jego lokalizację i zaawansowanie. Wydaje się, że kluczowe znaczenie ma tutaj zastosowana technika operacyjna.