Przestrzenne zróżnicowanie zaległych zobowiązań finansowych osób fizycznych w Polsce

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie stopnia zadłużenia Polaków w ujęciu przestrzennym oraz próba wyjaśnienia przyczyn tego zjawiska. Wnioski z przeprowadzonej analizy wskazują, że zaległe zadłużenie jest wynikiem splotu przyczyn, spośród których dwie wydają się mieć zasadniczy charakter – są to przyczyny gospodarcze (strukturalne) i kulturowe. Przyczyny gospodarcze odnoszą się głównie do dużej liczby państwowych gospodarstw rolnych na obszarze Polski Zachodniej i Północnej w okresie przed 1989 rokiem. Natomiast przyczyny kulturowe są powiązane z pierwszymi i odnoszą się ponadto do kwestii związku z miejscem zamieszkania oraz prawem własności. Mieszkańcy Polski Zachodniej stanowią ludność napływową, słabo związaną emocjonalnie oraz prawnie z miejscem zamieszkania. Przeciwieństwem są mieszkańcy Polski Wschodniej, którzy często są związani z tym samym miejscem od pokoleń. Nie bez znaczenia są również aspiracje wpływające na zachowania finansowe ludności, kształtowane przez sąsiednie kraje. Bogate Niemcy kreują inne (wyższe) standardy konsumpcji na zachodzie Polski, aniżeli niezamożna Ukraina na wschodzie. W artykule wykorzystano elementy analizy historycznej oraz posłużono się badaniem związków przyczynowo- skutkowych. Informacje w nim zawarte pochodzą z opracowań naukowych oraz raportów na temat zaległego zadłużenia w latach 2007–2017. Ze względu na złożoność podjętych zagadnień ustalenia w artykule mają głównie charakter kierunkowy i stanowią punkt wyjścia do dalszych pogłębionych badań.