Σκοπός της έρευνας: Η μελέτη αυτή αποσκοπούσε στη διερεύνηση προβλημάτων που σχετίζονται με τη διάγνωση των υδροσαλπίγγων και τη θεραπευτική προσφορά της νεοσαλπιγγοστομίας με μικροχειρουργική και χειρουργική λαπαροσκόπηση στην αποκατάσταση της γονιμότητας. Υλικό και μέθοδος: α) Αναζητήθηκε η συχνότητα των υδροσαλπίγγων, το είδος και το αίτιο που την προκάλεσε σε 3.870 γυναίκες που έπασχαν από υπογονιμότητα, β) Αξιολογήθηκε η προσφορά της υστεροσαλπιγγογραφίας και της λαπαροσκόπησης στη διάγνωση και εγχειρητική πρόγνωση 518 περιπτώσεων με υδροσάλπιγγες, γ) Ελέγχθηκε η μετεγχειρητική αποκατάσταση της γονιμότητας μετά νεοσαλπιγγοστομία που έγινε με μικροχειρουργική σε 83 γυναίκες και λαπαροσκοπικά σε 61, δ) Διερευνήθηκε η επίδραση της ηλικίας των γυναικών, της σοβαρότητας της σαλπιγγικής νόσου και της συνύπαρξης συμφύσεων και υδροσαλπίγγων στην αποκατάσταση της γονιμότητας μετά νεοσαλπιγγοστομία με μικροχειρουργική και χειρουργική λαπαροσκόπηση σε 144 γυναίκες.Αποτελέσματα: α) Διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό των υδροσαλπίγγων στις υπογόνιμες γυναίκες είναι 17% και στο μεγαλύτερο ποσοστό αυτών (74,8%) συνυπήρχαν συμφύσεις. Πιθανολογήθηκαν ως αίτια δημιουργίας των υδροσαλπίγγων φλεγμονές των σαλπίγγων, σχετιζόμενες ή όχι με κύηση, προηγηθείσες λαπαροτομίες γυναικολογικής ή μη φύσης και ενδομητρίωση σε ποσοστό 12%, 23%, 11%, 13% και 4% αντίστοιχα. Αντίθετα, σε ποσοστό 37% των γυναικών με υδροσάλπιγγες δεν κατέστη δυνατή η ταυτοποίηση του αιτίου δημιουργίας τους, β) Η υστεροσαλπιγγογραφία αποτελεί την εξέταση επιλογής για τη διάγνωση των υδροσαλπίγγων με ελάχιστο ποσοστό (3%) ψευδώς θετικών ή αρνητικών ευρημάτων. Η προγνωστική της, όμως, σημασία για τη μετεγχειρητική αποκατάσταση της γονιμότητας είναι πολύ μικρή και συνίσταται μόνο στην αποκάλυψη ορισμένων ανεγχείρητων καταστάσεων. Η λαπαροσκόπηση αποκαλύπτει την ύπαρξη συνυπαρχουσών συμφύσεων και τη σοβαρότητα της σαλπιγγικής νόσου καθορίζοντας τη μετεγχειρητική πρόγνωση. Οι υδροσάλπιγγες, με ή χωρίς συμφύσεις, χαρακτηρίστηκαν αντίστοιχα σε ποσοστά 21,3%, 27,5% και 51,5% ως ήπιου, μέτριου και σοβαρού βαθμού, γ) Τα ποσοστά των μετεγχειρητικών κυήσεων μετά νεοσαλπιγγοστομία με μικροχειρουργική (26,5%) και χειρουργική λαπαροσκόπηση (23%) δε διέφεραν σημαντικά (Ρ>0,05) και επετεύχθησαν κυρίως εντός του πρώτου, μετά την εγχείρηση, έτους, δ) Σημαντικά δυσμενή προγνωστική σημασία στην αποκατάσταση της γονιμότητας μετά νεοσαλπιγγοστομία έχει η ηλικία της γυναίκας και η σοβαρότητα της βλάβης των σαλπίγγων. Η συνύπαρξη συμφύσεων επηρεάζει λιγότερο τη μετεγχειρητική γονιμότητα, ε) Το ποσοστό κυήσεων ανά εμβρυομεταφορά στην εξωσωματική γονιμοποίηση στις περιπτώσεις με υδροσάλπιγγες είναι σημαντικά χαμηλότερο (16,4%) από το αντίστοιχο σε γυναίκες με στειρότητα σαλπιγγικής αιτιολογίας άλλης εκτός από υδροσάλπιγγες (27,4%). Συμπέρασμα: Η λαπαροσκοπική νεοσαλπιγγοστομία και εκείνη με μικροχειρουργική είναι εξίσου αποτελεσματικές στην αποκατάσταση της γονιμότητας. Ενδείκνυνται στις γυναίκες με ήπιου και μέτριου βαθμού σαλπιγγική νόσο, με ή χωρίς συμφύσεις, και αντενδείκνυνται σε εκείνες με σοβαρού βαθμού, στις οποίες και συνιστάται η εξωσωματική γονιμοποίηση. Η εξωσωματική γονιμοποίηση ενδείκνυται περαιτέρω στις γυναίκες, που έκαναν νεοσαλπιγγοστομία και δεν έμειναν έγκυες εντός των πρώτων 18 μετεγχειρητικών μηνών.