Problematyka przestępstw o marginalnym znaczeniu praktycznym na przykładzie przestępstwa dzieciobójstwa

Abstract

Przestępstwo stypizowane w art. 149 k.k. jest przestępstwem o marginalnym znaczeniu praktycznym – w ostatnich kilkunastu latach ilość dzieciobójstw stanowi odsetek promila liczby przestępstw stwierdzonych w Polsce. Jednocześnie przypadki dzieciobójstw zwykle spotykają się z szerokim zainteresowaniem społecznym. W polskiej ustawie dzieciobójstwo stanowi uprzywilejowany typ zabójstwa ze względu na przeżycie psychiczne kobiety spowodowane procesem porodu. Wśród doktryny prawniczej i w dyskursie publicznym – wobec coraz większej świadomości społeczeństwa dotyczącej prokreacji, powszechnego dostępu do metod planowania rodziny oraz minimalizacji potępienia ciąż pozamałżeńskich – pojawiają się liczne głosy o braku zasadności utrzymywania dzieciobójstwa w systemie prawa. Wskazać w tym kontekście należy, że poszczególne ustawodawstwa różnie traktują przestępstwo dzieciobójstwa. Część z nich nie wyodrębnia tego czynu jako delictum sui generis, inne państwa przewidują za zabicie dziecka odpowiedzialność w typie kwalifikowanym albo uprzywilejowanym, z tą różnicą, że przesłanki, od których zależy złagodzenie odpowiedzialności karnej są rozmaite.
 Przedmiotem niniejszego artykułu jest problematyka przestępstw o marginalnym znaczeniu praktycznym, przy czym jako przykład obrano przestępstwo dzieciobójstwa. Za cel badań przyjęto wykazanie, że treść normatywna przestępstwa dzieciobójstwa nie odpowiada jego treści kryminologicznej. W referacie przeanalizowano znamiona przestępstwa dzieciobójstwa oraz przytoczono dane statystyczne obrazujące skalę zjawiska. Następnie dokonano porównania polskiej regulacji z wybranymi unormowaniami zagranicznymi. Najważniejsze wnioski wypływające z pracy są takie, że przepis art. 149 k.k. nie obejmuje swoją dyspozycją wszystkich czynników, które w rzeczywistości prowadzą do zabójstw noworodków, co nasuwa pytania o aktualność regulacji wobec potrzeb współczesności oraz stanowi przyczynek do formułowania postulatów de lege ferenda.