Praktyka obierania perspektyw jako instrument rozwoju

Abstract

Praktyka obierania perspektyw jako instrument rozwoju The practice of a perspective-taking as an instrument of development Streszczenie. Celem artykułu jest analiza zjawiska obierania perspektyw jako narzędzia rozwoju świadomości. Zagadnienie przedstawiono w świetle teorii integralnej i teorii konstruktywistyczno-rozwojowej (na przykładzie modelu S. Cook-Greuter). Obie teorie ukazują ewolucyjny, wertykalny wymiar praktyki obierania perspektyw: od wąskiej perspektywy egocentrycznej po rzadką światocentryczną/kosmocentryczną. W dalszej części omówiono praktykę obierania perspektyw w kontekście samorozwoju liderów z rozwiniętą świadomością postkonwencjonalną oraz to, jak wspierają oni rozwój innych. Na koniec Autorka podkreśla korzyści i możliwe przeszkody w obszarze obierania perspektyw. Wyniki analizy mogą przyczynić się do rozwijania aspektów ludzkiej świadomości (np. poznawczego) w praktyce edukacyjnej. Słowa kluczowe: obieranie perspektyw, teoria integralna, ewolucja obierania perspektyw, rozwój poznawczy, wspieranie rozwoju Summary. The goal of the article is an analysis of the phenomenon of taking perspective as an instrument of development. The topic is described in the light of integral theory and constructive-developmental theory (S. Cook-Greuter's model). Both models present an evolutionary, vertical view of the practice of taking perspective: from narrow egocentric point of view till complex and rare worldcentric/kosmocentric view of reality. Then, the practice of taking perspective is presented in the context of self-development of postconventional leaders and how they support the development of others. Finally the Author outlines benefits and possible obstacles in the field of taking perspective. The results of the analysis can contribute to developing the aspects of consciousness (e.g. cognitive) in the practice of education.

Dorosły w przestrzeniach życia. Między zobowiązaniami osoby a społecznymi wyzwaniami roli

“…Druga połowa życia człowieka i zachodząca w czasie jej trwania zmiana, którą Jung określa jako samourzeczywistnianie, z pewnością będzie interesująca dla andragogów. W tej części życia człowieka następuje bowiem właściwa integracja zamierzeń z uwarunkowaniami codzienności (bieżącymi doświadczeniami), przy czym istotne jest to, że proces ten zachodzi na warunkach jednostki, zgodnie z akcep-* Obszerny przegląd stanowisk teoretycznych uwzględniających takie założenia opisuje w swoich publikacjach Marzanna Bogumiła Kielar (2015Kielar ( , 2017. towanymi przez nią normami i przyjętymi zasadami, a nie według dyspozycji płynących z otoczenia społecznego czy wzorca kulturowego.…”

Wisdom as an Expression of Developmental Transformations Through the Lens of Integral Theory/ Mądrość jako wyraz transformacji rozwojowych w optyce integralnej

“…Tożsamość zaczyna być wiązana z doświadczeniem siebie jako »świadka« wewnętrznych wydarzeń (…)" (Jankowski, Holas, 2009, s. 72). Owo doświadczenie siebie jako "świadka" buduje istotne rozwojowo przesunięcie w perspektywie (shift in perspective) (Shapiro i in., 2006) (2011) udowadnia m.in, że samorozwój tej grupy osób stymulowany jest przez praktyki obierania perspektyw (Kielar, 2017). I chociaż w ramach każdego poziomu rozwoju postkonwencjonalnego praktyki te są nieco inne, uogólniając można zauważyć, iż głównymi są doświadczenie medytacji i pisanie dziennika.…”