Praetoryanist Liderlik Ölçeğinin Geliştirilmesi

Abstract

Praetoryanizm, bir kişi veya grubun, başka bir kişi veya bir grubun iyiliğini veya kendi çıkarlarını düşünerek onların özgürlüklerine müdahale etmesi ve onları kontrol altına almasıdır. Praetoryanist liderler, çalışanlarının hayatlarının her alanında kontrol sahibi olma niyetindedirler. Bu karakterle onlar, iş yaşamını çekilmez kılabilirler. Bu çalışmanın amacı yöneticilerin praetoryanist liderlik davranışlarına sahip olma düzeylerine ilişkin kullanılabilecek bir veri toplama aracı geliştirmektir. Araştırmanın ana çalışma grubu ise, İstanbul'daki resmi okullarda görev yapan 983 öğretmenden oluşmaktadır. Ölçeğin faktörlerini belirleyebilmek için Açımlayıcı Faktör analizi kullanılmıştır. Güvenilirliği belirleyebilmek için Cronbach's Alfa ve Bileşik Güvenilirlik katsayısı kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği, iki aşamalı hiyerarşik doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. İki aşamalı yaklaşımda, öncelikle ölçme modeli, ardından yapılandırılmış model incelenmiştir. Bu çalışmalara ek olarak her bir alt ölçeğin açıklanan ortalama varyansı hesaplanarak modelin birleşim ve ayrışım geçerliği de belirlenmiştir. Sonuç olarak Praetoryanist Liderlik Ölçeğinin, üç boyuttan oluştuğu (yönlendiricilik, kısıtlayıcılık, yetkecilik) belirlenmiştir. Ölçek yöneticilerdeki praetoryanist liderlik düzeylerine ilişkin algıyı ölçebilecek niteliktedir. Ayrıca ölçeğin yönetim bilimleri alanyazınına önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.