Posiadanie a Własność Nad Uwagami Św. Tomasza

Abstract

Czy posiadanie rzeczy, a przede wszystkim czy ich własność są dla człowieka naturalne? Czasem warto stanąć z boku i spojrzeniem z dawnych lat objąć to, nad czym mozolą się współcześni. Widać przecież, jak tracą dystans do własnych spraw, a nieraz i rozeznanie. Rzecz jednak nie w sentymentalnym powrocie do źródeł. Nie ma też powodów, aby obawiać się posądzeń o wstecznictwo czy żartów w stylu: "wraca nowe". Chodzi o zrównoważoną weryfikację przeko nań, sprawdzenie kierunku, spojrzenie z dystansem na to, wokół czego toczy się życie i rozważania o nim. Takiej refleksji domaga się instynkt samozachowawczy myślącego człowieka -zwłaszcza kogoś, kto jak prawnik próbuje organizować świat innych. Trudno więc po gardzić okazją do zatrzymania się nad uwagami filozofa i teologa, jeśli dotyka zagadnień szczególnie drogich juryście.W epoce św. Tomasza z Akwinu powrót do lektury fragmentów dzieła szacownego już to wiekiem, już to wpływem, jaki wywarło na kulturę europejską, wystarczyłoby uzasadnić przypominając, że "każdy uczony w Piśmie, który stał się uczniem królestwa niebie skiego, podobny jest do ojca rodziny, co ze swego skarbca wydoby wa rzeczy nowe i stare" (Mt 13,52). Współcześni mają jednak po ważny problem z autorytetem i woleliby usłyszeć argumenty "bar * Autor jest stypendystą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. dziej przekonujące", niż siowa Zbawiciela. Na szczęście codzien ność przychodzi w sukurs, nie skąpiąc zachęt do korzystania z do świadczeń przeszłości. Wiedzą o tym dobrze znawcy prawa prywat nego, skoro chętnie sięgają do skarbca prawa rzymskiego i nauki romanistycznej. Nie mają dzięki temu złudzeń, na przykład co do absurdalności pomysłów na legalizację konkubinatu, który ze swej natury i z woli stron nie poddaje się prawnej regulacji. Podobnie psychologiczne diagnozy, kuracje hormonalne czy operacje pla styczne, wsparte subtelnymi wywodami trybunałów nie zmienią biologicznego zdeterminowania przez chromosomy płci każdej ludzkiej komórki1.Trzeba najpierw pojąć i precyzyjnie opisać rzeczywistość, aby potem móc ja skutecznie regulować. Toteż prawnik chętnie się gnie po refleksje, poczynione podczas prób zrozumienia istoty ludzkiej i otaczającego ją świata. A że własność i posiadanie nale żą bez wątpienia do tego świata, od zarania dziejów budziły zain teresowanie2. Ponadczasowość zagadnienia nie zaskakuje, skoro ani społeczne znaczenie własności i posiadania, ani ich m ateria nie uległy zasadniczym zmianom w ciągu tysiącleci. Wiele świeżo ści może więc do współczesnej dyskusji wnieść spojrzenie człowie ka, który żył w zgoła innych czasach. Zwłaszcza, że był to umysł głęboki i otwarty, nieskory do przyjmowania "na wiarę" tego, co można prześwietlić rozumem.Prawnicy XIX i XX wieku sporo się natrudzili nad ujęciem wła sności w język kodeksów3. Przekonanie wielu z nich o indywiduali stycznej, niemal absolutnej naturze prawa własności wpłynęło na obraz świata. Spotkało się z radykalnym protestem socjalizmu P o s ia d a n ie a w ł a s n o ś ć 61 i późną krytyką katolickiej nauki społecznej. Mimo, że w wirze dys ku...

Social Life of the Lviv Armenians from the Mid-19th Century to 1939

“…W towarzystwie przestrzegano konwenansów nawet jeszcze w początkach XX w. Na bale i przyjęcia taneczne organizowane w lokalach panny przychodziły w towarzystwie starszych pań lub ojców. Panowie na wejściu musieli prosić o przedstawienie wszystkim nieznajomym paniom oraz przywitać się z wszystkimi znajomymi i przedstawić wszystkim nieznajomym panom 57 . Na balach organizowanych na przełomie wieków przewidzianych było 11 oficjalnych tańców.…”

“…Później zwyczaju tego przestrzegały głównie panie. Nie wolno było tańczyć przez cały czas z jedną partnerką 61 . Wyjątek ten przysługiwał jedynie narzeczonym 62 .…”

“…Po I wojnie świa-towej Kasyno Narodowe stało się miejscem grupującym wielbicieli gry w karty dysponujących odpowiednim kapitałem. W ten sposób lubił spę-dzać czas Aleksander Krzeczunowicz 174 . W XIX w. grano głównie w wista, zaś w dwudziestoleciu międzywojennym niepodzielnie panował brydż 175 .…”