Pojęcie racjonalności i racjonalizacja prawa w pracach Maxa Webera

Abstract

Skala rozważań Maxa Webera bywa przytłaczająca. Rezultat stanowi jednak źródło znakomitej perspektywy badawczej na rzeczywistość społeczną. Reinhard Bendix nazwał Webera magicznym nazwiskiem współczesnych nauk społecznych. Zgadzając się z tym twierdzeniem, Autor niniejszego artykułu podejmuje się rozważań w zakresie jednego z fundamentalnych problemów nauk społecznych – problematycznej koncepcji racjonalności, stanowiącej kluczowy element prac Maxa Webera. Celem niniejszej pracy będzie analiza zawiłości leżących u podstaw jej definicji. Po pierwsze, zbadana zostanie mnogość kontekstów, w których autor Gospodarki i Społeczeństwa posługuje się pojęciem racjonalność i racjonalizacja. Po stwierdzeniu, że właściwie niemożliwe jest precyzyjne zdefiniowanie pojęcia racjonalizacji, bez umieszczenia jej w określonym kontekście, nastąpi przejście do problematyki racjonalizacji prawa. Spojrzenie na typologię racjonalizacji prawa, zgodnie z różnymi płaszczyznami na których system prawa może manifestować swoją racjonalność bądź irracjonalność - w materialnym, czy też formalnym aspekcie. Powyższe zostanie skonkludowane podsumowaniem, w którym Autor zarysowuje wątki winne zbadania w następnej kolejności.