Pod czarno-żółtym sztandarem. Żołnierze narodowości czeskiej w armii austro-węgierskiej oraz ich postawa w walkach na froncie wschodnim 1914‒1917

Abstract

Pod czarno-żółtym sztandarem. Żołnierze narodowości czeskiej w armii austro-węgierskiej oraz ich postawa w walkach na froncie wschodnim 1914 -1917Siły zbrojne Austro-Węgier, w których służyli i walczyli podczas I wojny światowej Czesi i Słowacy, były armią złożoną właściwe z dwóch członów: 1) wojsk liniowych (armia cesarska i królewska -Armee kaiserlich und königlich) -wspólnych dla obu części monarchii, oraz 2) wojsk rezerwowych -obrony krajowej -dzielących się na węgierski Honvéd (królewsko-węgierska obrona krajowa -kiràlyi magyar honvéd) i austriacką Landwehrę (cesarsko-królewska obrona krajowa -kaiserlich königliche Landwehr). Formacje Honvédu i Landwehry przed I wojną światową uzyskały taki poziom wyszkolenia, że po przydzieleniu tym wojskom artylerii ich jakość odpowiadała jednostkom liniowym. W trzecim rzucie powoływano jednostki pospolitego ruszenia oddzielne dla obydwu części monarchii habsburskiej, w skład których wchodzili mężczyźni po 32. roku życia. Obowiązek służby w pospolitym ruszeniu wygasał z chwilą ukończenia 42. roku życia. Austro-Węgry posiadały również marynarkę wojenną, miała ona jednak znaczenie drugorzędne.Obszar Austro-Węgier podzielony był na 16 okręgów terytorialnych -Komend Korpusów -które wystawiały z chwilą mobilizacji po jednym korpusie armijnym. W ramach takiego okręgu dokonywano poboru na potrzeby stacjonujących w nim jednostek. Czesi przed wojną służyli w czterech okręgach: w dwóch na terenie Czech -VIII praskim (zach. i płd. Czechy) i IX litomierzyckim (wsch. i płn. Czechy), oraz w dwóch obejmujących swym zasięgiem Morawy: I krakowskim (płn. Morawy i Śląsk oraz zach. Galicja) i II wiedeńskim (płd. Morawy i Dolna Austria) 1 . * Jan Wiśniewski -wykładowca w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu oraz Collegium Marianum w Pelplinie. Zajmuje się tematami związanymi z I wojną światową, wojną domową w Rosji oraz współczesnymi konfliktami zbrojnymi na obszarze byłego ZSRR.