Plastic Biodegradation: General Problems and Biotechnological Solutions

Abstract

Plastik kirliliği tüm dünyayı etkilediği gibi Türkiye'de de giderek artmakta olan çevresel bir sorundur. Plastik atıklarının uzaklaştırılması için kullanılan yöntemler yetersiz olup farklı çevresel sorunları beraberinde getirmektedir. Bu nedenle çevre dostu ve etkili bir yöntem geliştirilmelidir. Mikroorganizmaların plastik yüzeylerinde üreyebilmelerinin ve enzim aktiviteleriyle plastik biyodegradasyonu gerçekleştirebilmelerinin görülmesiyle, plastik kirliliği için mikroorganizmaların kullanılması potansiyel bir çözüm olarak görülmüştür. Birçok mikroorganizmanın plastik biyodegradasyonu gerçekleştirebildiği ve birçok enzimin biyodegradasyon süreciyle ilişkili olduğu çalışmalarla gösterilmiş olsa da plastik kirliliğine karşı biyodegradasyon etkili bir yöntem olarak kullanılamamaktadır. Biyoteknolojik yaklaşımlar ile biyodegradasyon iyileştirilerek sürecin hızlandırılması ve plastik kirliliğine karşı kullanımının yaygınlaşması amaçlanmaktadır. Bu derlemede mikroorganizmaların genel plastik biyodegradasyon mekanizmalarının yanı sıra, plastik biyodegradasyonunda görülen sorunlar ve sorunların iyileştirilmesi için biyoteknolojik yaklaşımların kullanımı ele alınmıştır. Biyodegradasyon için mikroorganizmaların bir arada kullanılması, biyosürfaktanların etkisi, genetik mühendisliği yaklaşımları, metagenomiks ve biyoinformatik yaklaşımları üzerinde durulmuştur. Önemli gelişmeler ve çalışmalara yer verilmiştir. Türkiye'de gerçekleştirilen çalışmalar ve plastik kirliliğine karşı yapılan araştırmalar da değerlendirilmiştir.