PISA 2022’de Başarılı Olan Ülkelerin Eğitim Denetim Sistemleri ve Türkiye'nin Eğitim Denetim Sisteminin Karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, PISA gibi uluslararası değerlendirme çalışmaları sonuçlarına dayanarak başarılı olan Çin, Singapur, Kanada ve Estonya gibi ülkelerin eğitim denetim sistemleri incelenmiştir. Araştırmanın amacı, bu ülkelerin eğitim denetim sistemlerini Türkiye'nin eğitim denetim sistemiyle karşılaştırmaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Bu teknikler, belirli belgelerin detaylı bir şekilde incelenmesini ve içeriğinin analiz edilmesini sağlar. Bulgular, her ülkenin eğitim denetim sistemlerinin farklı yaklaşımlara sahip olduğunu ve ihtiyaçlarına göre şekillendiğini göstermiştir. Bazıları daha çok dışsal denetimi önemserken, diğerleri öz değerlendirmeye daha fazla ağırlık vermiştir. Çin ve Singapur'da eğitim denetimi merkezi olarak yönetilirken, Kanada'da kısmen merkezi kısmen de eyaletler tarafından yönetilmektedir. Estonya ve Türkiye'de ise hem merkezi hem de yerel düzeyde yönetim mevcuttur. Beş ülkede de eğitim denetiminde standartlar ve kriterler kullanılıyor. Çin, Singapur, Kanada, Estonya ve Türkiye'de denetim sürecinde eğitim performansı değerlendirilmektedir. Çin'de planlı ziyaretler ve belgelere dayalı değerlendirme yapılırken, Singapur'da öğretim ve yönetim süreçlerinin incelenmesi, Kanada'da öğrenci performansının değerlendirilmesi, Estonya ve Türkiye'de ise belgelere dayalı değerlendirme ve planlı ziyaretler gerçekleştirilir. Her beş ülkede de eğitim denetimi sonrasında iyileştirme süreci bulunmaktadır. Çin, Singapur, Kanada ve Estonya'nın eğitim denetim sistemlerinin Türk eğitim denetimi sistemi için şu öneriler yapılabilir: Öz değerlendirmelere önem verilmeli. Okulların öz değerlendirme süreçlerine gereken önem verilmeli ve bu süreçler desteklenmelidir. Risk haritalandırması ve denetim aralıklarının belirlenmelidir. Hesap verebilirlik ve şeffaflık için raporların kamuya açıklanması önemlidir. Öz değerlendirme ve düzenleme raporları hazırlanmalı ve okul sitelerinde yayınlanmalıdır. Denetim sürecinde bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır.