Persoonsgerichte supervisie in de psychotherapieopleiding

Abstract

InleidingIn alle opleidingstrajecten voor beroepen in de GGZ neemt supervisie een belangrijke plaats in en dit geldt in het bijzonder voor de opleiding tot psychotherapeut. Psychotherapie is een uitgesproken praktijkgericht vakgebied waarin de samenwerkingsrelatie van de patiënt met de psychotherapeut een wezenlijk element is. Naast theoretische en methodische scholing is supervisie en praktijkbegeleiding een essentieel deel van de opleiding geworden. Het aantal vereiste uren supervisie bedraagt 20-30 % van het aantal onderwijsuren. Dit forse percentage geldt voor alle opleidingen in de diverse therapeutische hoofdstromingen.Uit peilingen komt vrij consistent naar voren dat supervisie een hogelijk gewaardeerd opleidingsonderdeel is (Veeninga, 2008), maar het belang dat eraan wordt toegekend en de tevredenheid erover lopen niet altijd in de pas met een transparante, goed omschreven toepassing in de praktijk. Merkwaardig genoeg is er nauwelijks consensus over de kenmerken van goede supervisie. Bovendien ontbreekt wetenschappelijke evidentie over de effectiviteit. Verder zijn er casuïstische aanwijzingen dat zich in supervisie nogal eens meningsverschillen en conflicten voordoen. Hoe die opgelost worden, blijft vaak vooralsnog onduidelijk.A. VEENINGA, psychiater en psychotherapeut, is werkzaam bij Altrecht geestelijke gezondheidszorg, divisie curatief specialistische zorg.A. HAFKENSCHEID, klinisch psycholoog en psychotherapeut,is werkzaam bij het Sinai Centrum, psychiatrisch ziekenhuis van de Joodse geestelijke Gezondheidszorg.Correspondentieadres: a.veeninga@altrecht.nl.

Training en supervisie in het hanteren van de therapeutische relatie

“…De voorwaarde van standaardisatie die Reiser en Milne (2014) stellen is bij methodische supervisie (supervisie over het juist toepassen van bepaalde therapeutische procedures en technieken) beter denkbaar en haalbaar dan bij persoonsgerichte supervisie, waarbij de supervisant leert hoe zijn idiosyncratische persoonskenmerken, overtuigingen en vooroordelen, levenservaringen en gedragsreflexen het therapeutisch proces positief en negatief beïnvloeden (Ladany e.a., 2005;Hafkenscheid, in druk;Veeninga & Hafkenscheid, 2010). Persoonsgerichte supervisie overlapt per definitie met supervisie over alliantiemoeilijkheden, waarmee de opleidingstherapeut zich geconfronteerd ziet in specifieke klinische situaties.…”