Parlamenterler Bürokratları Nasıl Anıyor? TBMM’nin 27. Yasama Dönemi Üzerine Bir İçerik Analizi

Abstract

Bürokrasi ve bürokrat kavramları Türk kamu yönetimi ve siyasal hayatında önemli kavramlar olagelmiştir. Osmanlı idari modernleşmesinden kalkınmaya kadar pek çok alanda kullanılan kavram, gündelik siyasal ve yönetsel tartışmalarda da karşımıza çıkmaktadır; yeni hükümet sisteminde seçilmiş ve atanmışlar arasındaki ilişkiler açısından da ilginç konuların başında gelmektedir. Araştırma, tam da bu iki kesim arasındaki ilişkiyi, seçilmişler gözüyle ele almak üzere tasarlanmıştır. Çalışmanın konusu 27. yasama döneminde parlamento tartışmalarında parlamenterlerin bürokratların nasıl anıldıklarıdır. Parlamenterler bürokrat kavramına nasıl bir anlam yüklemektedir? Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) çatısı altında 27. yasama dönemi içerisinde, bürokrat kavramının kullanılış biçim ve içeriğine odaklanan çalışma nitel içerik çözümlemesi yaparak TBMM’de bürokrat kavramının nasıl bir içerikle kullanıldığını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu yapılırken çalışma 27. dönem, yani yeni hükümet sisteminde denk düşen 2018 seçimlerinden çalışmanın verilerinin son bulduğu oturumu kapsayacak şekilde sınırlandırılmış; ilgili aralıkta bürokrat kavramının ilk kullanıldığı gün olan 17.07.2018’den 17.01.2023’e kadarki dönem incelenerek bir veri seti oluşturulmuştur. Böylelikle yeni hükümet sisteminde TBMM’nin bürokrat kavramını hangi bağlam ve içerikle tartıştığı, değerlendirici kategoriler tespit edilerek incelenmiştir. Kavramın, birincil anlamıyla kullanılışı yaygın olmakla beraber konjonktüre bağlı olarak olumsuz içerikle kullanılışının daha sık olduğu görülmektedir. Bürokrat kavramının geçtiği oturumlarda kavram 315 kez kullanılırken bunların 156’sı olumsuzdur. Özellikle muhalefet partilerinin, bürokrat kavramını ağırlıkla partizanlık, kayırmacılık ve yolsuzluk ile ilişkilendirerek ve olumsuz manada kullandığı anlaşılmıştır. İktidar ortakları ise kavramı en çok sözlük anlamıyla, nötr bir içerikle kullanmıştır. TBMM tartışmalarında bürokrat kavramının yeni hükümet sistemiyle siyaseten merkeze daha bağlı bürokratları karşılamak üzere ve yer yer bir tür itibar kaybına uğrayarak kullanıldığı ortaya çıkmıştır.