Pabon Lasso Modeli ve Veri Zarflama Analizi ile Hastanelerde Performans Ölçümü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Pabon Lasso Modeli ve Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi ile Antalya Kamu Birliğine bağlı hastanelerin performans düzeylerini tespit etmektir. Materyal-Method: Araştırmada hastanelerin performans düzeylerini tespit edebilmek için VZA ve Pabon Lasso modeli kullanılmıştır. VZA yönteminde değişkenler dört girdiden (uzman hekim, hemşire, yatak sayısı, toplam gider) ve altı çıktıdan (poliklinik sayısı, A-B-C grubu ameliyat sayısı, yatak doluluk oranı, sağlık hizmeti geliri) oluşmaktadır. Pabon Lasso modelinde ise değişken olarak hastane performans göstergeleri olan; yatak doluluk oranı, yatak devir hızı ve ortalama yatış süresi alınmıştır. Araştırma verileri Antalya Kamu Hastane Birliği'nden temin edilmiştir. Verilerin analizinde MS Visio, MS Excel ve DEAP yazılımlarından yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırma verilerinden elde edilen bulgulara göre Pabon Lasso modeline göre hastanelerin %51'nin tamamen verimli, VZA yöntemine göre ise hastanelerin % 67'nin verimli olduğu saptanmıştır. VZA yöntemine göre hastanelerin %33'ü orta ve düşük düzeyde verimsiz iken, Pabon Lasso modeline göre hastanelerin %49'nun verimsiz olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada VZA yöntemine göre verimsiz olan hastanelerin Pabon Lasso modeline göre de verimsiz olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Paban Lasso modeli hastanelerin yatak kullanım performansı hakkında önemli bilgiler vermektedir. Bu nedenle hastanelerin performans ölçümünde VZA yönteminin yanında Pabon Lasso modelini de kullanması tavsiye edilmektedir. Antalya Kamu Hastane Birliği hastaneler arasında kaynak tahsisini rasyonel yöntemlerle sağlanmalı ve verimsiz hastaneleri verimli hale getirecek planlama ve stratejiler geliştirilmelidir.

Analysis of Bed Use Performance of Pediatrics Clinics in Turkey

“…In a study carried out by Yiğit and Esen with pabon lasso model and data envelopment analysis method, they determined the performance levels of the hospitals of Antalya Public Union. [27] In a study conducted by Çalışkan, 25% of the hospitals found that they performed very well. In the study carried out by Yiğit, it was found that 23% of hospital clinics showed excellent performance and 18% had a very low performance level.…”

Technical Efficiency and Its Determinants in Secondary Public Hospitals in Türki̇ye: A Dea-Tobit Approach

“…Gülsevin ve Türkan (2012) Afyon ilinde faaliyet gösteren ikinci basamak kamu hastanelerinin teknik etkinliğini araştırdıkları çalışmalarında, çalışma kapsamındaki 8 (%53) hastaneyi etkin bulmuşlardır. Yiğit ve Esen (2017), Antalya ilinde faaliyet gösteren ikinci basamak kamu hastanelerinin teknik etkinliğini inceledikleri çalışmalarında, çalışma kapsamındaki hastanelerin, ölçeğe göre sabit getiri modelinde 8'ini (%67), ölçeğe göre değişken getiri modelinde 10'unu (%83) etkin bulmuşlardır. Bardakçı ve Filiz (2020), Artvin ilinde faaliyet gösteren ikinci basamak kamu hastanelerinin teknik etkinliğini değerlendirdikleri çalışmalarında, 2016 yılında 4 (%67), 2017 yılında ise 3 (%50) hastaneyi etkin bulmuşlardır.…”

Kamu Hastaneleri̇nde Performans Değerlendi̇rmesi̇: Veri̇ Zarflama Anali̇ti̇k Hi̇yerarşi̇ Prosesi̇ (Vzahp) Ve Pabon Lasso Modeli̇ (Plm) Uygulamasi

“…VZA ve AHP'nin birlikte kullanıldığı çalışmada; Ankara ilinde sağlık hizmeti sunan 26 kamu hastanesinin performansları değerlendirilmiştir (Doğan ve Gencan, 2014). VZA ve PLM modelinin birlikte kulanıldığı çalışmalarda; Antalya ilinde hizmet veren 12 kamu hastanesinin etkinlik düzeyleri (Yiğit ve Esen, 2017), Sağlık Bakanlığı'na bağlı 59 eğitim ve araştırma hastanesinin verimlilikleri incelenmiştir (Taşkaya, 2020). Türkiye'de VZA, VZAHP ve PLM yöntemiyle yapılan bazı çalışmalar Tablo 1'de sunulmuştur.…”

“…Bölgede (%31,9) yer almaktadır. VZA yöntemi ile verimli bulunan 8 hastanenin, VZAHP yöntemi ile verimli bulunan 7 hastanenin Pabon Lasso yöntemine göre de verimli olduğu tespit edilmiştir Literatürde yapılan diğer çalışmalara bakıldığında; 12 kamu hastanesinin etkinlik düzeyleri VZA ve PLM modeli ile incelemiş, Pabon Lasso modeline göre %51'i tamamen verimli iken, VZA yöntemine göre bu oranın %67 olduğu gösterilmiştir (Yiğit ve Esen 2017). Bir başka çalışmada, hastanelerin Veri Zarflama Analizine göre %37'si verimli, Pabon Lasso yöntemine göre %30,5'inin en verimli bölgede yer aldığı bildirilmiştir.…”