Ortaöğretim Öğrencilerinin “Nüfus” ve “Göç” Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Yöntemiyle İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ortaöğretim öğrencilerinin nüfus ve göç kavramına yönelik algıları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma grubu Erzincan Sosyal Bilimler Lisesi’nde öğrenim görmekte olan 134 Kız, 92 Erkek, toplam 226 kişiden oluşmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji/phenomology) deseni kullanılmıştır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; öğrencilerin nüfus kavramına yönelik ürettikleri 72 metafor 9 farklı grupta toplanmıştır. Bunlar; gıda, yer/mekân, değişiklik, canlı ismi, bilimsel ifade, topluluk, ülke/şehir, gereksinim ve çokluk’tur. Öğrencilerin göç kavramına yönelik ürettikleri 63 metafor ise 6 farklı kavramsal kategoride toplanmıştır. Bunlar; eylem/olay, canlı grubu, coğrafi kavram, yerleşim yeri/millet, duyguların ifadesi ve tatil’dir. 
 Çalışma sonucunda; öğrencilerin nüfusla ilgili en çok topluluk ve insan metaforunu; göç ile en çok taşınma ve kuş metaforunun ürettikleri görülmektedir. Sınıf seviyesi yükseldikçe kavram yanılgılarında azalma görülmektedir. Kavram öğretiminde metafor analiz tekniğinin nasıl kullanılabileceği hakkında önerilerde bulunulmuştur.