Ortaöğretim Öğrencilerinin Genetik ile İlişkilendirdikleri Kavramların Özgün Zihin Haritaları Aracılığıyla Boylamsal Olarak İncelenmesi

Abstract

Araştırmada öğrencilerin genetik kavramı ile ilişkilendirdikleri kavramlar 9. Sınıftan 12. Sınıf sonuna kadar incelenmiştir. Öğrencilerden “Genetik Anahtar Kavramı Anketi” ile genetik kavramına ilişkin akıllarına gelen ilk on kelimeyi yazmaları her sene istenmiştir. Ankete verilen öğrenci cevapları nitel içerik çözümleme yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Elde edilen analiz sonuçları “Processing 3.3.7” programına aktarılarak öğrencilerin 9 ve 10. Sınıf seviyelerinde verdikleri cevaplar için ayrı, 11 ve 12. Sınıf seviyelerinde verdikleri cevaplar için ayrı olmak üzere toplamda iki tane özgün zihin haritası elde edilmiştir. Oluşturulan özgün zihin haritalarında kavramların öğrenciler tarafından söylenme sıklığı ve öğrencilerin aklına gelme öncelikleri birlikte gösterilmiştir. Bunun sonucunda ortaöğretim boyunca öğrencilerin genetik denilince akıllarına gelen ilk üç kavramın DNA, gen ve biyoloji olduğu, frekansı en yüksek olan kavramlarının ise DNA ve biyoloji olarak açığa çıktığı belirlenmiştir. Ayrıca soyağacı ve üreme kavramlarının 9 ve 10. Sınıfı temsil eden zihin haritasında varken, 11 ve 12. Sınıf seviyelerini gösteren zihin haritasında yer almadığı; protein, adaptasyon ve biyoteknoloji kavramlarının 9 ve 10. Sınıf seviyelerini gösteren zihin haritasında yer almazken, 11 ve 12. Sınıf zihin haritasında yer aldığı görülmüştür. Açığa çıkan sonuçların nedenlerinin başka araştırmacılar tarafından yapılacak olan farklı çalışmalarda incelenmesi, genetik kavramına ilişkin özgün zihin haritası çalışmalarının farklı tür okullarda yapılması araştırmanın önerilerindendir.