Okulöncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Çocukların Cinsel Eğitimine İlişkin Ebeveyn Görüşlerinin İncelenmesi

Abstract

ÖzetBu çalışmada, anne ve babaların çocuklarının cinsel gelişimi ve eğitimi ile bilgili bilgilerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim öğretim yılında Karabük ili merkezinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden, üç-altı yaş çocukları olan anne -babalar oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen "Cinsel Gelişim ve Eğitim Ebeveyn soru formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmada deneysel yöntem kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçların bazıları şunlardır: Çalışmaya katılan ebeveynlerin tümü cinsel eğitimin tanımını tek yönlü bir bakış açısıyla vermişler ancak cinsel eğitimin gerekli olduğunu bildirmişlerdir. Ebeveynlerin çoğunluğu cinsel eğitimine 3-6 yaşında başlamak gerektiğini ve bu eğitimin kız çocuğa annesi, erkek çocuğa babası tarafından verilmesi gerektiğini düşünmektedir. Ebeveynlerin % 65,6"sı çocuğun cinsel eğitimi ile ilgili eğitim almadıklarını ifade ederken, % 75"i bu konuda çocuklarıyla rahatlıkla konuşabildiklerini ve çoğunlukla kız-erkek genital organları arasındaki farklılıkları ve özel bölgelerin hijyen ve temizlik kurallarını konuştuklarını belirtmiştir. Çocuklarını cinsel istismardan korumak için çocuğu gözetim altında tutma, güvensiz kişi ve ortamlardan uzak tutma, cinsel organlarına ebeveynleri dışında kimsenin dokunmaması ve böyle durumlarda bağırması gerektiğini öğütleme yöntemlerini kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır.

Cinsel Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği: Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması

“…• Türkiye'de anne ve babaların cinsel eğitim konusundaki eğilimleri ve görüşlerine ilişkin geniş bir alanyazın taraması (Ceylan ve Çetin, 2015;Eliküçük ve Sönmez, 2011;Erbil, Orak ve Bektaş, 2010;Göçgeldi, Tüzün, Türker ve Şimşek, 2007;İşler ve Gürşimşek, 2018;Sezgin ve Akyüz, 2018;Tuğrul ve Artan, 2001;Tuğut ve Gölbaşı, 2019;Tuzcuoğlu ve Tuzcuoğlu, 1996) yapılmıştır. Alanyazın taraması sonucunda anne ve babaların cinsel eğitimle ilgili eğilimleri incelenmiştir.…”

“…Ebeveynlerin kapsamlı cinsel eğitim konusundaki bilgi, rahatlık ve tutumları ile cinsel iletişim arasında ilişkinin olumlu olduğu görülmektedir (Byers, Sears ve Weaver, 2008). Ceylan ve Çetin (2015)'in yaptıkları çalışmada, cinsel eğitimin gerekli olduğunu düşünen ebeveynler çocuklarının sordukları soruları nasıl cevaplamaları, çocuklarının meraklarını nasıl gidermeleri gerektiğini bilmediklerini belirtmiştir. Ayrıca, ebeveynler hangi tutum ve davranışları sergilemeleri gerektiğini bilmediklerini, hangi durumda ne yapmaları gerektiği ya da hangi yaşta ne kadar bilgi verilmesi gerektiğini bilmediklerini de eklemişlerdir.…”

“…Ancak, ebeveynlerin ve çocukların cinsel davranış yönetiminde yeterliliğini hedef alan beceri geliştirme yaklaşımları mevcut programlarda yok denecek kadar azdır (Ganji ve diğerleri, 2017). Ebeveynlerin cinsel eğitimi gerekli gördüklerine ilişkin bulgular alanyazında yer almaktadır (Ceylan ve Çetin, 2015;Göçgeldi ve diğerleri, 2007). İşler (2017) okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlerin cinsel gelişime ve cinsel eğitime yönelik bilgi düzeylerini ve tutumlarını incelemiş; ebeveynlerin cinsel eğitim verme konusunda kendilerini yeterli bulmadıklarını, cinsel eğitimi uzmanların ve/veya anne babaların vermesi gerektiğini, çocuklarıyla cinsellik konularında konuşmadıklarını, cinsel eğitimin çocukların gelişimlerini desteklediğini, çocuklarının cinsellik konularında doğru bilgiler edinmeleri ve cinsel istismardan korunabilmeleri için gerekli olduğu yönünde görüşe sahip olduklarını belirtmiştir.…”

3-6 Yaş Çocuklarının Cinsel Eğitiminin Gerekliliği İle İlgili Ebeveyn Görüşlerinin İncelenmesi

“…Çalışmalarda ebeveynlerin cinsel eğitime başlama yaşı olarak 5-6 ve 7-12 yaşlarının uygun olduğu, bir kısım ebeveynin ise bu yaşları okul öncesi ve lise dönemi olarak belirttiklerine ilişkin bulgular vardır (Eliküçük, 2011;Eliküçük ve Sönmez 2011;Ceylan ve Çetin, 2015). Çalışmaların sonuçlarına bakıldığında ebeveynlerin cinsel eğitimin içeriğinde; sağlık ve temizlik kurallarının, cinsiyetler arası bedensel farklılıkların, hamilelik-doğum konusunun öğretilmesi gerektiğini düşündükleri görülmektedir (Lu, 1994 "Çocuklar anlamaz cinsellikten"(K63) , "Daha çok erken"(K105) , "5 yaşındaki çocuk için gereksiz"(K117), "hayır gerekli değildir, sorduğunuz sorular büyük yaş için"(K122)…”

“…Bu çalışmalar incelendiğinde, cinsel eğitimin anne babalar tarafından verilmesi gerektiği yönünde ebeveyn görüşleri ile birlikte cinsel eğitimin öğretmenler tarafından verilmesi gerektiği yönünde ebeveyn görüşlerinin de olduğu görülmektedir (İldeş, 1990;Lersson ve Svedin, 2002;Eliküçük, 20011;Eliküçük ve Sönmez, 2011). Yine alanyazında ebeveynlerin çocuklarıyla cinsellik konularında konuşma yapmayı tercih etmedikleri, çocukların cinsellik hakkında sorduğu soruları duymamazlıktan gelerek üstünü kapattıkları yönünde bulgulara yer verilmiştir (Ersoy, 1996;Lersson ve Svedin, 2002;Tuğrul ve Artan 2001;Ceylan ve Çetin, 2015). Çocuklarıyla cinsel konularda konuşan ebeveynlerin ise konuşma esnasında kendilerini yetersiz, huzursuz, rahatsız ve heyecanlı olarak nitelendirdikleri belirtilmektedir ( Lu, 1994;Tuzcuoğlu ve Tuzcuoğlu, 1994;Tuğrul ve Artan, 2001;Eroğlu ve Gölbaşı, 2004;Eliküçük ve Sönmez, 2011).…”