Okul Yöneticilerinin Öğretmenlerin Motivasyonlarına Etki Eden Davranışları: Bir Meta-Sentez Çalışması

Abstract

Bu araştırmada okul yöneticilerinin öğretmenlerin motivasyonlarına etki eden davranışlarını konu edinen nitel çalışmaların derinlemesine yeniden incelenerek meta-sentez yapılması amaçlanmıştır. TÜBİTAK ULAKBİM, YÖK Ulusal Tez Merkezi, Google Akademik ve Dergipark veri tabanları taranarak konu ile ilgili 189 çalışmaya ulaşılmıştır. Dâhil etme ve hariç tutma ölçütleri çerçevesinde değerlendirilerek sekiz çalışma bu araştırmanın veri kaynağını oluşturmuştur. İçerik analizi sonucunda öğretmenlerin motivasyonlarına olumlu ve olumsuz etkisi olan okul yöneticilerinin davranışları örgütsel-yönetsel motivasyon araçları ve psiko-sosyal motivasyon araçları temalarında toplanmıştır. Örgütsel-yönetsel motivasyon araçları temasının olumlu alt temaları amaç birliği sağlama, eğitim öğretim sürecinde rol alma, adil ve demokratik davranışlar sergileme ve liderlik davranışları kullanma; olumsuz alt temaları ise ilgisiz davranma, eğitim öğretim etkinliklerinde rol almama, adil olmayan davranışlar sergileme, otokratik yönetim tarzı ve liderlik davranışlarını kullanmama olduğu belirlenmiştir. Psiko-sosyal motivasyon araçları temasının değer verme, psikolojik güvence, olumlu etkileşim ve iletişim sağlama ve ödül ve takdir kullanma olumlu alt temalarından; değer vermeme, psikolojik güven sağlayamama ve olumsuz etkileşim ve iletişim kullanma olumsuz alt temalarından oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuçlar doğrultusunda okul yöneticilerine öğretmenlerin motivasyonlarını artırabilmeleri için bu çalışmanın temalarına odaklanmaları önerilebilir