Okul Müdürlerinin Etik Olan ve Etik Olmayan Davranışları ile Değer Söylemlerinin Öğretmen Güçlendirme Bağlamında İncelenmesi

Abstract

Öğretmenlerin performansı okul müdürlerinin etik ve etik olmayan davranışlarından etkilenmektedir. Bu çalışmada okul müdürlerinin etik ve etik olmayan davranışları ile değer söylemlerinin öğretmen güçlendirme bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden fenomonoloji deseni kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcılarını 2022-2023 eğitim öğretim yılında, Aydın il ve ilçelerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Maksimum çeşitlilik kriterleri; branş, lisansüstü eğitim ve cinsiyet olarak belirlenmiştir. Çalışmaya dahil edilmek için belirlenen ölçütler; en az iki yıldır aynı okulda çalışıyor olmak ve lisansüstü eğitim almaktır. Bu ölçütlere uyan 10 gönüllü katılımcı ile araştırma yürütülmüştür. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu ile katılımcıların görüşleri elde edilmiştir. Toplanan veriler nitel veri analizi yöntemlerinden içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. İçerik analizi sonucunda ortaya çıkan temalar etik davranışlar, etik dışı davranışlar, değer söylemleri, güçlendirme açısından etik ve değerlerin önemi ve öneriler şeklindedir. Sonuç olarak öğretmenlerin, okul müdürlerinden beklediği etik davranışlar; iletişime önem verme, değer verme, adalet ve şeffaflık olarak belirlenmiştir. Öğretmenlerin okul müdürlerinden beklediği değerler ise hoşgörü, dürüstlük ve saygı olarak belirlenmiştir. Okul müdürlerinin kaçınması gereken etik dışı davranışlar ise otoriter yönetim tarzı ve ayrımcılık yapma olarak saptanmıştır. Elde edilen bulgular incelendiğinde özellikle okul müdürlerinin söylem ve davranışlarındaki etik kodlar ve değerlerin öğretmenin davranışsal ve psikolojik güçlendirmeye zemin hazırladığı söylenebilir.