Öğretmenlerin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Çalışmanın örneklemini 2017-2018 eğitim-öğretim yılının güz döneminde Siirt il merkezinde görev yapan 468 ilkokul ve ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma tarama modeli türlerinden genel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yaralı (2015) tarafından geliştirilen "Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 25.0 istatistik paket programı ile yapılmıştır. Veriler normal dağımı sağlamadığından Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda ailede ya da çevrede özel gereksinimli birey bulunma, kıdem ve branş değişkenlerine göre öğretmenlerin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Buna karşın cinsiyet ve çalışılan öğretim kademe değişkenlerinde öğretmenlerin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir.

‘Farklılık’ Algısını Parçalamak ve Özel Eğitim İçin Yeniden Birleştirmek

“…Öğretmenlerin kaynaştırmaya, farklı gelişen bireylere ve özel eğitime yönelik görüşleri, algıları ve tutumları çeşitli araştırmalarda belirlenmeye çalışılmıştır (Burak ve diğerleri, 2021;Çapan, 2010;Özabacı & Başak, 2013;Şahan ve diğerleri, 2021). Bu araştırmalar incelendiğinde öğretmenler ve öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireyler, özel eğitim, kaynaştırma hakkında desteklenmeleri gerektiği, özel eğitim gereken bireylere karşı olumlu ve olumsuz tutumlara sahip oldukları bulunmuştur (Bakkaloğlu ve diğerleri, 2019;Çolak & Çetin;Pesen & Demirhan, 2021;Yaralı, 2015).…”

School Counselors’ Sense of Self-Efficacy in Special Education and Their Attitudes Towards Individuals with Special Needs

“…Danışmanların özel gereksinimi olan bireylere yönelik tutumlarını incelemek amacıyla yapılan çalışmalarda olumlu tutum geliştirilmesi amacıyla yapılan deneysel çalışmaların başarıya ulaştığı dikkat çekmektedir (Alorani vd., 2020;Çimşir, 2019;Polat, 2001). Çeşitli değişkenlerin tutum ile ilişkisinin incelendiği çalışmalarda; bireylerin özel gereksinim türlerinin (Dengiz, 2017), görev yaptıkları branşın (Pesen & Demirhan, 2021) ve özel gereksinimi olan bireylerle ilgili çalışmalar yapmış olmalarının (Persico, 2004) tutumları üzerinde etkili olduğu görülmüştür.…”

Öğretmen Adaylarının Özel Gereksinimli Öğrencilerin Eğitimlerine Yönelik Tutumlarının Tespit Edilmesi

“…Research shows that teachers' and pre-service teachers' attitudes towards students with special needs can affect many factors ranging from their perspectives on special education, instructional practices, classroom management strategies, students' contributions to the educational process, and social acceptance (Rimm & Sawyer, 2004;Özbaba, 2000;de Boer & Munde, 2015;Pesen & Demirhan, 2021). This study aimed to examine the attitudes of pre-service teachers towards the education of individuals with special needs.…”

“…Yapılan araştırmalar, öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere yönelik tutumlarının, özel eğitime bakış açılarından, öğretimsel uygulamalara, sınıf yönetimi stratejilerine, öğrencilerin eğitim sürecine katkılarına, sosyal kabullerine kadar birçok faktörü etkileyebileceğini göstermektedir (Rimm & Sawyer, 2004;Özbaba, 2000;de Boer & Munde, 2015;Pesen & Demirhan, 2021). Diğer taraftan, yapılan çalışmaların adayların özel gereksinimli öğrencilere ve kaynaştırma uygulamasına ilişkin tutumlarına yoğunlaşmasına karşın, olumlu veya olumsuz tutumlarının altında yatan nedenlere odaklanılmadığı görülmektedir.…”