Öğretmen Liderliği Ve Engelleri

Abstract

Öğretmen Liderliği Ve Engelleri Niyazi Can a Özet Araştırma, ilköğretim ve orta öğretim okullarındaki öğretmenlerin öğretmen liderliği davranışlarını göstermelerinin engellerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma problemiyle ilgili veriler alanyazın taraması ve mülakat yolu ile toplanmıştır..Öğretmen ve yöneticilere göre, öğretmen liderlerin gösterdikleri davranışlar incelendiğinde önemli benzerlikler ortaya çıkmıştır. Ancak öğretmenler sınıfla ilgili öğretim etkinliklerini, yöneticiler ise disiplini ve okul çaplı etkinlikleri daha çok belirtmişlerdir. Öğretmen liderliğinde müdürün öğretmenleri güdülemesi, destek ortamı sunması çok önemsenmiştir. Müdürün ortam ve olanakları yeterince sunmaması durumunda etkinliklerin sınıf içi sınırlarda kalacağı belirtilmiştir. Öğretmen liderliği davranışlarının gösterilmesinde yöneticilerin etkisini okul müdürleri de paylaşmakta ancak öncelikli çabanın öğretmenin göstermesi gerektiği, yöneticinin gösterilen çabaları destekleyeceği paylaşılmıştır. Öğretmen liderliği davranışlarının engelleri yöneticilere ve öğretmenlere göre ayrıca okul türlerine göre benzerlik göstermektedir. Đlk sıralarda paylaşılan engeller: Okul kültürüyle ilgili engeller, mesleksel yetişme sürecindeki yetersizlik, yönetim desteğinin yetersizliği, zaman sınırlılığı, öğretmenin formal yükü, diğer öğretmenlerin yetersiz desteği, yetişme ve gelişme ortamının yetersizliği, ilave çabaların değerlendirilmemesi, demokratik güven ve katılım ortamının yetersizliği. Bunlardan yönetim desteği ve demokratik katılımın yetersizliği ile yapılan etkinlik ve kazanımların yeterince değerlendirilmemesi engellerine öğretmenler daha fazla katılmışlardır.

A Model to Explain Teacher Leadership: The Effects of Distributed Leadership Model, Organizational Learning and Teachers' Sense of Self-Efficacy on Teacher Leadership

“…Diğer yandan yine Türkiye'de yapılan bir başka çalışma sistemin aşırı merkezi yapısının öğretmenleri karar sürecinin dışında bırakmasına (Duyar vd., 2013) diğer bir çalışma da okulda dağıtılmış liderliğin ortaya çıkmasına okulun bürokratik yapısının ve mevzuata dayalı yönetim alışkanlıklarının engel olduğuna (Özdemir ve Devecioğlu, 2014) vurgu yapmaktadır. Can (2006b öğretmen liderliğinin engelleri arasında yönetim desteğinin yetersizliği, ilave çabaların değerlendirilmemesi ve demokratik güven ve katılım ortamının yetersizliği gibi nedenlerin yanısıra okullarda ikili öğretim yapılmasından dolayı oluşan zamanın sınırlılığı, yeterli eğitim aracının olmaması ve öğretmenin formal yükü gibi engellerin olduğunu da ortaya koymuştur (Can, 2006b). Dolayısıyla öğretmenlerin liderlik davranışları sergilemesinin önündeki engellerin öğretmenlerin bireysel tutumlarından öte öğretmenlere liderlik olanağı tanımayan kurumsal süreçler ve alışkanlıklarla ilişkili olduğu söylenebilir.…”

“…Öğretmenlerden beklentilerin çoğunun onların görevlerini yaparken daha öğrenci merkezli olmaları, yeni öğretim yöntemlerini daha fazla kullanmaları ve okulda daha fazla sorumluluk üstelenmeleri gibi konularda yoğunlaştığı söylenebilir (Darling-Hammond, 1994;Evans, 1996;Frost ve Roberts, 2013;Mangin, 2005). Bu kapsamda güncel olarak üzerinde en çok durulan kavramlardan biri öğretmen liderliğidir (Bangs ve Frost, 2012;Barth, 2001;Beachum ve Dentiht, 2004;Beycioğlu, 2009;Beycioğlu ve Aslan, 2010, 2012Blase ve Blase, 2000;Bolat, 2013;Can, 2007, Can, 2006a, 2006bFrost, 2003;2014;Harris, 2008;Helterbran, 2010;Katzenmeyer ve Moller, 2013;Mangin, 2005). İlk olarak Bahn tarafından 1947 yılında kullanılan öğretmen liderliği kavramı, özellikle 1980'li ve 1990'lı yıllarda önemli bir reform aracı olarak görülmüştür.…”

The Relationship Between Teacher Leadership, Teacher Professionalism, and Perceived Stress

“…Can (2009a) depicts teacher leadership as playing voluntary roles for the improvement of learning and teaching in school, producing independent projects, and supporting the professional improvement of colleagues. Harris and Muijs (2003b) further point out that the basic principle of teacher leadership is to accept that all teachers have leadership skills and a tendency to take the lead.…”

Teachers’ perceptions and expectations of teacher leadership <p>Öğretmenlerin öğretmen liderliğine ilişkin algıları ve beklentileri

“…Öğretmen liderliğinin önündeki engeller, öğretmenlerin bir diğer öğretmeni liderlik pozisyonunda görmek istememeleri (Little, 2002), ortak değerlerin eksikliği (Harris, 2001), okul kültürü, rol tanımları, zaman, şüphecilik, direnç ve çoklu roller (Can, 2006b), öğretmen liderliğini tehdit olarak algılayan idareciler, öğretmen isteksizliği ve örgüt yapısının uygunsuzluğu (Danielson, 2006) Liderlik faaliyetlerinin öğretmenlerce üstlenilmesiyle (Harris, 2004(Harris, , 2009 …”