Öğretimde Tasarım Odaklı Düşünme Ölçeğinin Geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin, teknoloji tabanlı öğretim tasarımı sürecinde tasarım odaklı düşünme yapılarının belirlenmesine ilişkin, geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Süreçte öncelikle, alanyazın incelemelerinden hareketle tasarım düşünürünün özelliklerini temsil eden, 62 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Taslak maddeler farklı branştaki 5 öğretmenin ön görüşüne sunulmuştur. Alınan önerilerle gerekli düzenlemeler yapılarak form 8 uzman görüşüne başvurulmuştur. Araştırmanın katılımcıları farklı branş ve kademelerden 630 öğretmenden oluşmuştur. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın %50.20'sini açıklayan, 25 madde ile 4 faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ölçekte yer alan boyutlar ilişki, süreç, etik ve birey algılarını kapsamaktadır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucuna göre, önerilen modele ilişkin uyum indekslerinden RMSEA (.045), SRMR (.043), IFI (.96), GFI (.90), NFI (.90), NNFI (.95), CFI (.96) hesaplanmıştır ve elde edilen değerler iyi uyum gösterdiğinden modelin gözlenen yapıya uygun olduğu ve model olarak doğrulandığı tespit edilmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık güvenirliği için Cronbach Alfa katsayısı .93 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak geliştirilen ölçeğin, öğretmenlerin, teknoloji tabanlı öğretim tasarımı sürecinde tasarım odaklı düşünmelerini değerlendirmeye yönelik 25 maddeli ve 4 boyutlu geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olduğu söylenebilir. Ölçek, yapısı ve genel çerçevesi dâhilinde tasarım odaklı düşünme süreçlerinde tüm öğretmenlere uygulanabilir niteliktedir.