Obieg apokryfów Starego Testamentu w literaturze koptyjskiej

Abstract

Artykuł stanowi przegląd apokryfów Starego Testamentu w języku koptyjskim. Na wstępie omawia problem natury i liczby apokryfów w kontekście egipskiego chrześcijaństwa, za punkt odniesienie przyjmując finalnie Clavis apocryphorum Veteris Testamenti. Część analityczna pokazuje, że kodeksy zawierające rękopisy apokryfów stanowiły margines produkcji książkowej w języku koptyjskim. Były on relatywnie dobrze reprezentowane do V w., ale następnie straciły na popularności, a jedynie poszczególne motywy znalazły miejsce w nowych kompozycjach – zwłaszcza homiliach. Także analiza zachowanych katalogów bibliotecznych i list książek na papirusach, ostrakach i inskrypcjach dowodzi praktycznej nieobecności apokryfów Starego Testamentu wśród lektur monastycznych. Część interpretacyjna wskazuje na monastycyzację chrześcijaństwa koptyjskiego i zacieśnienie kontroli biskupiej jako kluczowe czynniki spadku produkcji rękopisów z apokryfami.