Nietzsche'nin Eğretileme Söylemi İzleğinde Çağdaş Sanatta İmge ve Hakikat

Abstract

Nietzsche’nin ifade ettiği eğretileme kavramı, günlük konuşma diline önemli ölçüde yerleşmiş, sıkça kullanılan fakat ifadede yarattığı olanakların farkında olunmayan bir kavramdır. Eğretileme ile yapılan şey, benzetmelerden yararlanarak ve anlatıma, anlama güç katarak dil aracılığı ile hakikati meydana getirmektir. Eğretileme konuşma dilini zenginleştirmekte ve öznel ifadelere imkân tanıyarak anlama derinlik kazandırmaktadır. Dil yapısı nedeniyle Türkçe, kültürel çeşitliliği ve bu çeşitliliğin sanatta kullanımı bağlamında eğretilemelere geniş bir zemin sağlamaktadır. Günlük kullanım dilinin yanı sıra sanat eserlerinde de eğretileme ile sıkça karşılaşmak mümkündür. Yazınsal ve görsel sanatlarda ifadeye katılan derinlik, dilin eğretilemeli kullanımları yoluyla daha da artmaktadır. Sanat tarihinde eğretilemelere en sık başvurulan alanlar imge yaratma ve anlamı derinleştirme olanaklarındaki benzerlikleri nedeniyle resim ve şiir alanları olmuştur. Eğretileme her ne kadar benzetme gibi görünse de yalnızca bu tanımlamayla sınırlı değildir. Eğretileme benzetmenin daha üstünde bir kavramdır. Eğretileme ile anlama güç katarken farklı hakikatlere kapılar aralanmaktadır. Çağdaş sanat, malzeme ve dil kullanım çeşitliliği nedeniyle ayrı bir olgu olarak varlık kazanmıştır. Çağdaşlık ve dolayısıyla postmodernite, Nietzsche’nin “Hakikat” ve “Eğretileme” kavramı anlaşıldığı takdirde sağlam temellere oturmaktadır. Nietzsche’yi anlamak, eğretilemeyi anlamak, ironiyi anlamak, çağdaş sanatı ve postmodernizmi anlamaktır. Bu çalışmada, çağdaş sanat yapıtlarına eğretileme bağlamında yaklaşılarak çözümlemeler yapılmış ve yeni oluşan anlamlara yoğunlaşılmıştır.