Nie-ludzkie sojusze, wiedza milcząca i „czucie wody”. Wytwarzanie olimpijczyka w perspektywie teorii aktora-sieci

Abstract

Artykuł stanowi próbę wykorzystania teorii aktora-sieci w obszarze sportu. Na podstawie własnych doświadczeń pływaka wyczynowego i trenera jednego z najlepszych polskich pływaków pokazuję jak sport konstruowany jest w interakcjach i bezustannych negocjacjach z różnymi aktorami, a nie wyłącznie przez warunki społeczne, ekonomiczne i kulturowe. Opisuję też jak – poprzez manipulowanie i stabilizowanie swojego otoczenia, relacji z ludzkimi i nie-ludzkimi partnerami treningowymi oraz odwoływanie się do wiedzy milczącej – sportowiec realizuje swoje cele takie, jak udział w igrzyskach olimpijskich. Tekst wskazuje, że podążanie w procesie treningowym za zawodnikiem i jego materialnym środowiskiem daje nowy wgląd w sport wyczynowy: w jego pojmowanie, praktykowanie i socjotechniczne wytwarzanie. Przyglądając się z bliska przygotowaniom wyczynowca próbuję tym samym sproblematyzować wyobrażenie tego, co zawodnicy z trenerami faktycznie robią na treningach.