The article analyzes the types of prerequisites in the formation of the professional competence of a future specialist. The theoretical and practical significance of professional components that directly affect the formation of professional competence and are its basis are differentiated. Since the indicator of the professional quality of a specialist is determined by complex actions to organize the educational, training and educational process, it is necessary to recognize the specific features of these integral components of the organization of education. As a result of this complex process, professional competence is formed. The professional skills of any specialist are formed within the framework of knowledge, skills and abilities acquired in a certain field of knowledge. Since professionalism itself is closely related to learning outcomes, there is no doubt that the success of a particular specialist in his profession is determined by comparison with the achievements of other specialists. Distinguishing the tasks associated with the profession, through the levels of professionalism performed by different specialists, it becomes obvious who has a higher professional level. The empirical section examines the quality of reading by schoolchildren and university students, one of the most important components of the formation of professional competencies – reading literacy. In the process of formation of motivation for learning, an analysis is made of the relationship between the educational program and organizational measures of education. Keywords: competence, professionalism, knowledge, abilities, skills, training, mastery.
Мақалада болашақ маманның кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудағы алғышарттардың түрлеріне талдау жасалады. Кәсіби құзыреттіліктің қалыптасуына тікелей ықпал ететін әрі оның негізі болатын кәсіби компоненттердің теориялық және практикалық маңызы сараланады. Маманның кәсіби сапасының кӛрсеткіші тәрбиелеу, оқу және білім беру үдерісін ұйымдастырудың кешенді әрекеттері арқылы айқындалатындықтан, білім беруді ұйымдастырудың бұл ажырамас компоненттерінің ӛзіндік ерекшеліктері танылуы қажет. Осы күрделі үдерістің нәтижесі кәсіби құзыреттікті қалыптастырады. Кез-келген маманның кәсіби шеберлігі белгілі бір білім саласы бойынша меңгерілген білім, білік және дағдылар шеңберінде қалыптасады. Кәсібиліктің ӛзі білім беру нәтижесімен тығыз байланысты болғандықтан белгілі бір маманның ӛз кәсібіндегі жетістігі басқа мамандардың жетістіктерімен салыс- тырумен анықталатыны сӛзсіз. Әр түрлі мамандардың орындауындағы кәсібилік деңгейлері арқылы мамандыққа байланысты міндеттерді ажырата отырып, кімнің жоғары кәсіби деңгейі бар екендігі кӛрінеді. Эмпирикалық бӛлімде кәсіби құзыреттілікті қалыптастырудың маңызды компоненттерінің бірі – оқу сауаттылығын қалыптастырудағы мектеп оқушысы мен ЖОО студенттерінің кітап оқу сапасына сараптама жасалады. Оқуға құштарлықты қалыптастыру үдерісінде білім беру бағдарламасы мен білім беруді ұйымдастыру шараларының ӛзара байланысына талдау жасалады. Тҥйін сҿздер: кәсіби құзыреттілік, құзыреттілік, кәсіби білім, болашақ маман, педагогикалық шеберлік.
В статье проводится анализ типов предпосылок в формировании профессиональной компе- тентности будущего специалиста. Дифференцируется теоретическое и практическое значение профес- сиональных компонентов, непосредственно влияющих на формирование профессиональной компе- тентности и являющихся ее основой. Поскольку показатель профессионального качества специалиста определяется комплексными действиями по организации воспитательного, учебного и образо- вательного процесса, необходимо признать специфические особенности этих неотъемлемых компо- нентов организации образования. В результате этого сложного процесса формирует профессиональную компетентность. Профессиональное мастерство любого специалиста формируется в рамках знаний, умений и навыков, приобретенных в определенной области знаний. Поскольку профессионализм сам по себе тесно связан с результатом обучения, несомненно, что успех конкретного специалиста в своей профессии определяется сравнением с достижениями других специалистов. Различая задачи, связанные с профессией, через уровни профессионализма, выполняемые разными специалистами, становится очевидным, кто имеет более высокий профессиональный уровень. В эмпирическом разделе проводится экспертиза качества чтения учащимися школ и студентов вузов, одного из важнейших компонентов формирования профессиональных компетенций – грамот- ности чтения. В процессе формирования мотивации к обучению проводится анализ взаимосвязи образовательной программы и организационных мероприятий образования. Ключевые слова: компетентность, профессионализм, знания, умения, навыки, обучение, мастерство.