Search citation statements
Paper Sections
Citation Types
Year Published
Publication Types
Relationship
Authors
Journals
Sistemi za odbranu od podzemnih voda se koriste za zaštitu hidrotehničkih objekata, priobalja, meliorativnih područja, naselja, rudnika, industrijskih područja, predstavljajući značajne segmente bez kojih bi funkcionalnost ovih objekata i područja bila dovedena u pitanje. Posebno složeni sistemi odbrane od podzemnih voda se karakterišu kod ležišta mineralnih sirovina, imajući u vidu njihovu dinamičnost, koja se ogleda u stalnom širenju ležišta, kao i činjenicu da ova ležišta prodiru duboko u stensku masu različitog strukturnog tipa poroznosti, a time i u podzemne vode, različite po hidrodinamičkim osobinama. Upravo ovakav sistem zahteva stalno prilagođavanje novonastalim uslovima, što uslovljava uspostavljanje i razvoj metodskih postupaka za uspešnu odbranu od podzemnih voda u uslovima kontinuiranih promena. Parcijalni pristup rešavanja ove problematike najčešće ne dovodi do efikasnog, odnosno, do optimalnog rešenja sistema odbrane od podzemnih voda. Integracijom različitih faktora koji podrazumevaju tehničke karakteristike sistema odbrane od podzemnih voda, uticaje na životnu sredinu, ekonomske kriterijume i njihove podkriterijume, moguće je sveobuhvatnije sagledati predmetnu problematiku. U cilju rešavanja ovog zadatka primenjeni su različiti postupci: metoda hidrodinamičkog modeliranja režima podzemnih voda i kombinacija teorije fuzzy logike i višekriterijumske optimizacije. Za projektovanje i izbor karakteristika sistema odbrane od podzemnih voda primenjena je metoda hidrodinamičkog modeliranja režima podzemnih voda. Tako su definisani elementi sistema za odbranu od podzemnih voda, njihove karakteristike (npr. kapaciteti bunara), njihov raspored u planu i profilu, redosled izvođenja drenažnih objekata, a sve to je povezano sa šemom i dinamikom izvođenja pripremnih i eksploatacionih radova na površinskom kopu. Rezultat primene metode hidrodinamičkog modeliranja režima podzemnih voda predstavlja dobijajnje više varijantnih rešenja, tj. "scenarija"/"alternativa" sistema odbrane od podzemnih voda, te je tako omogućeno sagledanje efekata rada različitih sistema odbrane. U dosadašnjoj praksi rešavanja problematike dreniranja površinskih kopova prilikom izbora optimalnog rešenja najčešće se rukovodilo ekonomskim kriterijumima. U ovom radu je primenjena savremena metoda odlučivanja u cilju izbora optimalnog sistema odbrane od podzemnih voda, te su "težine" svih rešenja utvrđivane primenom metode fuzzy optimizacije, tj. fuzzy analitičko hijerarhijskog procesa (FAHP), baziranog na trougaonim fuzzy brojevima. Primenom navedene metode analizirani su različiti kriterijumi i njihovi podkriterijumi, koji utiču na donošenje optimalnog rešenja. Shodno navedenom, omogućena je održiva odluka o izboru sistema odbrane od podzemnih voda dobijena prethodnom hidrodinamičkom analizom. Ključne reči: upravljanje podzemnim vodama, hidrodinamički model, fuzzy logika, trougaoni fuzzy brojevi, znanje eksperta, optimizacija 1. UVOD Rad je proistekao iz istraživanja koja su izvedena tokom izrade doktorske disertacije [1].Cilj rada je da se p...
Sistemi za odbranu od podzemnih voda se koriste za zaštitu hidrotehničkih objekata, priobalja, meliorativnih područja, naselja, rudnika, industrijskih područja, predstavljajući značajne segmente bez kojih bi funkcionalnost ovih objekata i područja bila dovedena u pitanje. Posebno složeni sistemi odbrane od podzemnih voda se karakterišu kod ležišta mineralnih sirovina, imajući u vidu njihovu dinamičnost, koja se ogleda u stalnom širenju ležišta, kao i činjenicu da ova ležišta prodiru duboko u stensku masu različitog strukturnog tipa poroznosti, a time i u podzemne vode, različite po hidrodinamičkim osobinama. Upravo ovakav sistem zahteva stalno prilagođavanje novonastalim uslovima, što uslovljava uspostavljanje i razvoj metodskih postupaka za uspešnu odbranu od podzemnih voda u uslovima kontinuiranih promena. Parcijalni pristup rešavanja ove problematike najčešće ne dovodi do efikasnog, odnosno, do optimalnog rešenja sistema odbrane od podzemnih voda. Integracijom različitih faktora koji podrazumevaju tehničke karakteristike sistema odbrane od podzemnih voda, uticaje na životnu sredinu, ekonomske kriterijume i njihove podkriterijume, moguće je sveobuhvatnije sagledati predmetnu problematiku. U cilju rešavanja ovog zadatka primenjeni su različiti postupci: metoda hidrodinamičkog modeliranja režima podzemnih voda i kombinacija teorije fuzzy logike i višekriterijumske optimizacije. Za projektovanje i izbor karakteristika sistema odbrane od podzemnih voda primenjena je metoda hidrodinamičkog modeliranja režima podzemnih voda. Tako su definisani elementi sistema za odbranu od podzemnih voda, njihove karakteristike (npr. kapaciteti bunara), njihov raspored u planu i profilu, redosled izvođenja drenažnih objekata, a sve to je povezano sa šemom i dinamikom izvođenja pripremnih i eksploatacionih radova na površinskom kopu. Rezultat primene metode hidrodinamičkog modeliranja režima podzemnih voda predstavlja dobijajnje više varijantnih rešenja, tj. "scenarija"/"alternativa" sistema odbrane od podzemnih voda, te je tako omogućeno sagledanje efekata rada različitih sistema odbrane. U dosadašnjoj praksi rešavanja problematike dreniranja površinskih kopova prilikom izbora optimalnog rešenja najčešće se rukovodilo ekonomskim kriterijumima. U ovom radu je primenjena savremena metoda odlučivanja u cilju izbora optimalnog sistema odbrane od podzemnih voda, te su "težine" svih rešenja utvrđivane primenom metode fuzzy optimizacije, tj. fuzzy analitičko hijerarhijskog procesa (FAHP), baziranog na trougaonim fuzzy brojevima. Primenom navedene metode analizirani su različiti kriterijumi i njihovi podkriterijumi, koji utiču na donošenje optimalnog rešenja. Shodno navedenom, omogućena je održiva odluka o izboru sistema odbrane od podzemnih voda dobijena prethodnom hidrodinamičkom analizom. Ključne reči: upravljanje podzemnim vodama, hidrodinamički model, fuzzy logika, trougaoni fuzzy brojevi, znanje eksperta, optimizacija 1. UVOD Rad je proistekao iz istraživanja koja su izvedena tokom izrade doktorske disertacije [1].Cilj rada je da se p...
The groundwater planning problems are often multiobjective. Due to conflicting objectives and non-linearity of the variables involved, several feasible solutions may have to be evolved rather than single optimal solution. In this study, the simulation model built on an Analytic Element Method (AEM) and the optimization model built on a Non-dominated Sorting Genetic Algorithm (NSGA-II) were coupled and applied to study a part of the Dore river catchment, France. The maximization of discharge, the minimization of pumping cost and the minimization of piping cost are the three objectives considered. 2105 non-dominated groundwater planning strategies were generated. K-Means cluster analysis was employed to classify the strategies, and clustering was performed for 3 to 25 clusters. A cluster validation technique, namely Davies–Bouldin (DB) index, was employed to find the optimal number of clusters of groundwater strategies which were found to be 20. Multicriterion Decision-Making (MCDM) techniques, namely VIKOR and TOPSIS, were developed to rank the 20 representative strategies. Both these decision-making techniques preferred representative strategy A5 (piping cost, pumping cost and discharge respectively of 880,000 Euro, 679,000 Euro and 1,263.1 m3/s). The sensitivity analysis of parameter v in VIKOR suggested that there were changes in ranking pattern for various values of v. However, the first position remained unchanged.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
hi@scite.ai
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
Copyright © 2024 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.