Muğla, Börükçü toplumunda bebek ve çocuk iskeletlerinin ağız ve diş sağlığı

Abstract

Antropolojik ve arkeolojik kazılardan elde edilen iskelet kalıntıları, insanların biyolojik yapıları ve sosyokültürel davranışları hakkında birçok bilgi sunmaktadır. İskeletin biyolojik karakterini ortaya koymamızı sağlayan en önemli parçayı dişler oluşturmaktadır. Diş, vücudun en sert yapısı olması dolayısıyla tafonomik süreçlere daha dayanıklıdır. Bu yüzden dental çalışmalar sonucunda, birey ve toplumların diyetleri, tükettikleri gıdalar ve bu gıdaları tüketim sıklıkları, besin hazırlama teknikleri, ağız ve diş hijyeni, geçirmiş oldukları hastalıklar gibi oldukça kapsamlı bir değerlendirme yapılabilir. Bu çalışmanın konusunu, Muğla İline bağlı Börükçü Mevkii’nden çıkarılan ve Geç Geometrik-Roma Dönemine tarihlendirilen bebek ve çocuk iskeletlerinin ağız ve diş sağlığı oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında 125 bebek ve 698 çocuğa ait toplam 823 diş ve soket incelenmiştir. Çene ve diş patolojilerinin esas alındığı çalışmada; aşınma, çürük, hipoplazi, diş taşı, abse, antemortem diş kaybı ve alveol kaybı incelenmiştir. Çalışma sonunda süt ve daimi dişler toplamında aşınma %81,7, çürük %3,5, hipoplazi %25,8, diş taşı %10,8 oranında tespit edilirken; apse, antemortem diş kaybı ve alveol kaybı bulunamamıştır. Elde edilen veriler, Börükçü bebek ve çocuklarının beslenme eksikliği ve gelişimsel süreçleri olumsuz etkiyecek faktörlere maruz kaldığını göstermektedir. Ancak analiz sonuçlarının ortalama değerler aralığında olması, Börükçü’nün yaşam koşullarının çok kötü olmadığını, antik toplumların genel sağlık profili içerisinde yer aldığını göstermektedir.