More on Aristotelian Epagoge

Η Έννοια Της Διαλεκτικής Στον Πλάτωνα Και Τον Αριστοτέλη

“…γ. τη μέθοδο της διέγερσης των παθών : με τη μέθοδο αυτή ο ρήτορας χειρίζεται τα πάθη της ψυχής οδηγώντας όχι μόνο σε μια πλάνη αλλά στην οργή ή στην γοητευτική καθησύχασή της 225 . δ. τη δημαγωγία: Η πειστική δύναμη της ρητορικής στρέφεται συχνά σε αυτό που φαίνεται σωστό στο πλήθος 226 . Μια τέτοια ρητορική ψυχαγωγία δια των λόγων σημαίνει για τον πλατωνικό Σωκράτη μια εξάρθρωση των λόγων «χύδην» 227 και οδηγεί στην παγίδευση μέσα στην εικασία ,σε μια μιμητική των ειδώλων 228 .…”

“…Οι λόγοι όμως δεν βρίσκονται μόνο εντός της ψυχής -γιατί τότε δεν θα ήταν δυνατή η γνώση -αλλά και στα πράγματα και σε αυτές καθ εαυτές τις ιδέες. 226 Επειδή ο Πλάτων θέτει τις ιδέες (λόγους) όχι μόνο στην ψυχή αλλά και στα πράγματα και καθ εαυτάς, γίνεται δυνατή η γνώση των πραγμάτων δια της στροφής προς τους λόγους της ψυχής. Επειδή η ιδέα υφίσταται με αυτούς τους τρεις τρόπους , μπορεί να ερμηνευτεί πραγματοκρατικώς και ιδεοκρατικώς.…”

“…227 219 Φαίδων 70 d-e αρ ουτωσί γίγνεται πάντα ,ουκ άλλοθεν ή εκ των εναντίων τα εναντία , 103β τότε μεν γαρ ελέγετο εκ του εναντίου πράγματος το εναντίον πράγμα γίγνεσθαι, νυν δε, ότι αυτό το εναντίον εαυτω εναντίον ουκ αν ποτέ γένοιτο ,ούτε το εν ημιν ούτε το εν τη φύσει 220 Das Problem des Apriorismus in der platonischenPhilosophie, Berlin 1935, z.15 221 100 d 222 Φαίδων 70 d-e άρα αναγκαιον όσοις εστι τι εναντίον ,μηδαμόθεν άλλοθεν αυτό γίγνεσθαι ή εκ του αυτω εναντίου, 103 b νυν δε, ότι αυτό το εναντίον εαυτω εναντίον ουκ αν ποτε γένοιτο ,ούτε το εν ημιν ούτε το εν τη φύσει . 223 Φαίδων 99 d-e επειδή απειρήκη τα όντα σκοπων…έδεισα μη παντάπασι την ψυχήν τυφλωθείην βλέπων προς τα πράγματα τοις όμμασι και εκάστη των αισθήσεων επιχειρων άπτεσθαι αυτων ,έδοξε δη μοι χρηναι εις τους λόγους καταφυγόντα εν εκείνοις σκοπειν των όντων την αλήθειαν 224 Φαίδων 75 c ουκουν ει μεν λαβόντες ταύτην (την του ίσου επιστήμην)προ του γενέσθαι έχοντες εγενόμεθα ,ηπιστάμεθα και πριν γενέσθαι και ευθύς γενόμενοι ου μόνον το ίσον και το μειζον και το έλαττον αλλά και σύμπαντα τα τοιαυτα 225 Φαίδων 100b άρχομαι δη επιχειρων επιδείξασθαι σοι της αιτίας το ειδος ό πεπραγμάτευμαι και ειμι πάλιν επ εκεινα τα πολυθρύλητα και άρχομαι απ εκείνων υποθέμενος είναι τι καλόν αυτό καθ αυτό και αγαθόν και μέγα και ταλλα πάντα 226 N.Hartmann , Kleinere schriften , Berlin ,1957, II, 48 227 Raphael Demos , στο Philosophy and phaenomenological research , Ο έλεγχος των ορισμών στον Μένωνα παίρνει επίσης τη μορφή υπόθεσης ,η οποία χρησιμοποιείται και ως αυτόνομη μέθοδος στον Φαίδωνα , όπου παίρνει πιο τεχνική μορφή.Αυτό που ελέγχεται κάθε φορά είναι το ερώτημα «γιατί χ είναι F».…”

“…225 Πλάτωνα, πρέπει να γίνει μέσω του διαλόγου και όχι -έστω-της τεκμηριωμένης ομιλίας . 226 Λίγοι άνθρωποι μπορούν να δουν το φως της Εβδόμης Επιστολής και πάλι χρειάζονται καθοδήγηση.…”

“…Ένα πειραστικό επιχείρημα θα μπορούσε να εκληφθεί ως διαλεκτικό κατά λάθος , εφόσον ο Σωκράτης δεν μας λέει τίποτε για τον γνωσιακό χαρακτήρα των προκειμένων από τις οποίες συνάγει την άρνηση της θέσης του συνομιλητή του. Εφόσον ο ίδιος είναι ικανοποιημένος ότι οι προκείμενες είναι αληθείς ,αποδέχεται τη συναίνεση του συνομιλητή του σε αυτές , χωρίς να δώσει λόγους γι αυτές στο 226 ό.π 47 227 Πρωταγόρας 333 C συμβαίνει μέντοι ίσως και εμέ τον ερωτωντα και τον αποκρινόμενον εξετάζεσθαι 228 Πρωταγόρας 352 Β ,ου γαρ ταυτόν είναι δύναμιν τε και ισχύν ,αλλά το μεν και από επιστήμης γίγνεσθαι ,την δύναμιν ,και από μανίας τε και από θυμου ,ισχύν δε από φύσεως και ευτροφίας των σωμάτων 352 C ώστε αλλ αττα πράττειν ή αν επιστήμη κελευη ,αλλ ικανήν είναι την φρόνησιν βοηθειν τω ανθρώπω;, 357 Ε η δε εξαμαρτομένη πραξις άνευ επιστήμης ίστε που και αυτοί ότι αμαθία πράττεται 229 Σοφ. Έλ.…”