Modernistički i postmodernistički koncepti recepcije Kosovske bitke u srpskom slikarstvu

Abstract

Fokus ovog rada predstavlja teorijsko razmatranje estetsko-stilske karakterologije teme Kosovskog boja u slikarstvu epohe srpske moderne. Osnovna paradigma moderne, u okvirima likovnih umetnosti, manifestovala se težnjom za negiranjem i odbacivanjem tradicije akademizma, faktografskog i mimetičkog. Kao stalno prisutna intencija moderne, javlja se potreba za iniciranjem i realizovanjem avangardnih sadržaja, što je podrazumevalo odbacivanje istorijske tematike u umetnosti. Međutim, specifikum kulturno-istorijskih prilika u kojima se konstituisala srpska moderna umetnost uslovio je potrebu za estetskom komunikacijom sa tradicionalnim. Okolnosti u XX veku, u kojima je srpski narod i dalje tragao za definicijom i potvrđivanjem nacionalnog i kulturnog identiteta, suprotno od inicijalnih programa moderne, inicirale su pojavu nacionalno angažovanog slikarstva. Kao jedan od najznačajnijih istorijskih sadržaja u okvirima srpske moderne konstituiše se tema Kosovskog boja. U ovom radu kroz teorijsko-kritičku analizu biće ukazano na kvantitativno-kvalitativne vrednosti slika sa temom Kosovskog boja. Takođe, analizira se veći broj dela koja se do sada nisu pojavljivala u teoriji i stručnoj literaturi. Korespondencija na relaciji modernizam - tradicionalizam - nacionalna tematika uslovili su pluralizam modernističkih i postmodernističkih tendencija u predstavljanju motiva na temu Kosovskog boja. U domenu estetsko-stilskog određenja, slikarstvo sa motivom Kosovske bitke polarizovano je na faktografsko-naturalističko-mimetičke tendencije, s jedne, i simbolističko-ekspresionističko-apstraktne, s druge strane.