Mimarlık ve Edebiyat İlişkisine Dair Yapılmış Akademik Çalışmaların Bir Sınıflandırması

Abstract

Günümüz teknolojik ve toplumsal gelişmeleri paralelinde, her türden disipliner/disiplinlerarası etkileşimler artarak devam etmektedir. Mimarlık da edebiyat da disipliner üretimlerini toplumsal alanda gerçekleştiren, üretim alanındaki sosyal ortamdan etkilenen disiplinlerdir. Bu çok yönlü ilişki disiplinler arası araştırmalara katkı koyması açısından araştırılmaya açıktır. Makale, mimarlık ve edebiyat arasında her iki alana da etki eden disiplinler arası bilgi aktarımının nasıl gerçekleştirildiği motivasyonuyla, mimarlığın da edebiyatın da mevcut bilgi yelpazesini genişleten disiplinler arası etkileşimlerin akademik araştırmalara etkisini araştırmaya odaklanır. Bu kapsamda 1987 yılından günümüze Yükseköğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi'nin tez arşivinde bulunan, mimarlık ve edebiyat disiplinlerinin ilişkisini irdeleyen, tamamlanmış yüksek lisans/doktora tez çalışmaları farklı açılardan ele alınmaktadır. "Mekân, mimarlık, edebiyat, metin, dil, mimari" gibi anahtar kelimelerle taranan tezler sonucunda, mimarlık ve edebiyat ilişkisinin yalnızca mimarlık ve edebiyat alanlarında değil farklı sosyal disiplinler tarafından da ele alındığı görülmüştür. Disiplinler arası araştırmalara farklı perspektiflerden katkı koyan, yeni araştırmalara alan açan bu irdeleme makale kapsamında mimarlık disiplini ve mimarlık kavramları ile mimarlık alanına sunduğu/sunacağı imkânlarla ele alınmaktadır. Makale kapsamında ulaşılan 125 adet tez çalışması mekânı ele alma ve kullanma, mekânın anlamını yeniden üretme potansiyelleriyle tartışılırken, bu iki alanın bilgisinin hangi edebi eserler, hangi edebiyatçılar, edebiyat alanında hangi kavramlarla ele alındığının değerlendirmesini de ortaya koymayı amaçlamaktadır.