Milli İktisat Anlayışı Çerçevesinde Atatürk Dönemi İktisat Politikaları ve Al-i İktisat Meclisi

Abstract

Osmanlı Devleti’nin 1908 yılı öncesi özellikle 19’uncu yüzyılda yaşadığı tecrübeler, müteşebbis bir Müslüman sınıfın olmaması, bağımsızlık hareketlerinin başlaması Osmanlı tebaasındaki azınlıkların isyan etmesi gibi sebepler milliyetçilik akımlarını doğurmuş ve buna bağlı milli iktisat düşüncesinin benimsenmesine neden olmuştur. Osmanlı Devleti’nin sanayi devrimini gerçekleştirememesinin yanı sıra 1838 Serbest Ticaret Anlaşması’nın uygulanması sonucu verilen dış ticaret açıkları, artan borçlar ve yabancılaşan sermaye yapısı milli iktisat düşüncesinin devlet yönetiminde siyasi ve ekonomik olarak hâkim olmasını sağlamıştır. Türkiye İktisat Kongresi ve Al-i İktisat Meclisi gibi oluşumlar milli iktisat düşüncesinin iktisat politikası karar ve uygulamalarına yansımasında etkin bir role sahip olmuşlardır. Çalışmanın amacı bu oluşumların milli iktisat düşüncesiyle ilişkisini ve dönemin iktisat politikası karar ve uygulamalarındaki önemini ortaya koymaktır. Betimleme yöntemiyle hazırlanan bu çalışmada orijinal raporlar ve diğer kaynaklardan yararlanılmıştır.