Merkez Bankasi Di̇ji̇tal Para Si̇stemi̇ni̇n Avantaj Ve Dezavantajlari Neler Olabi̇li̇r?

Abstract

Merkez bankası dijital para sistemi, kağıt paranın yerini merkez bankası tarafından üretilen, yönetilen ve denetlenen dijital paranın aldığı sistemdir. Bu sistemin, kağıt para sistemine göre bazı avantaj ve dezavantajları olabilir. Sistemin belli başlı avantajları; senyoraj gelirlerinin artması, işlem maliyetlerinin düşmesi, işlem hızının artması, kayıt dışı ekonominin azalması, vergi kayıplarının azalması, reel faiz oranlarının düşmesi, ekonomik gelişmenin hızlanması ve salgınlara karşı koruma sağlaması olabilir. Buna karşın sistemin siber saldırı, spekülatif atak, güven eksikliği, sisteme uyum sağlamada zorlananların olması, altyapı yetersizliği, düzenleme ve denetim eksikliği ve fiyat istikrarsızlığı ve para ikamesi gibi bazı dezavantajları da olabilir. Sistemin avantajlarının daha baskın olması ülkeleri dijital paraya geçişe zorlamaktadır. Çin, İsveç, Tayland, Ukrayna, Uruguay ve Güney Kore bu konuda pilot uygulama yapan ülkelerdir. Pilot uygulamaların başarılı olması halinde yakın gelecekte küresel ölçekte dijital paraya geçiş hızlanabilecektir.

Merkez Bankası Dijital Para Birimi: Tasarım ve Protokol Mekanizmaları Bağlamında Karşılaştırmalı Bir Analiz

“…Literatür içerisinde protokollerin karşılaştırılması blok zinciri teknolojisi üzerinden genel olarak güvenlik ve verimlilik üzerinden ele alınırken CBDC sisteminde kullanılan protokollerin karşılaştırılması literatürde henüz ele alınmamıştır. Ulusal literatürde ise yapılan çalışmalar genellikle CBDC'nin olası etkileri ve fırsatları üzerinden incelenmektedir [14][15][16][17][18]. Çalışmanın amacı blok zinciri teknolojisinde kullanılan protokollerin CBDC tasarımlarında verimlilik, güvenlik ve mahremiyet bağlamında karşılaştırmalı bir analizini yapmaktır.…”