Meme Cerrahisi ve Aksiller Diseksiyon Uygulanan Meme Kanserli Hastalarda Üst Ekstremite Problemlerinin Sıklığı ve Yaşam Kalitesine Etkisi

Abstract

Sum maryAim: The purpose of this study was to determine the prevalence of upper extremity problems in patients who had undergone breast cancer surgery, to compare the risk factors associated with these problems and to investigate their effects on quality of life. Materials and Methods: One hundred thirty-two patients who had undergone either modified radical mastectomy or breast conserving surgery (lumpectomy) were enrolled to the study. Lymphedema, shoulder pain and restriction of shoulder motion were considered as upper extremity problems. Type of surgery, body mass index (BMI), radiotherapy, chemotherapy, disease stage and dominant hand involvement were recorded. The World Health Organisation (WHO) Quality of Life-BREF-Turkish Version (WHOQOL-BREF-TR) was used for the assessment of quality of life. Results: Shoulder pain was the most common symptom (45.5%), followed by lymphedema (34.8%) and shoulder motion restriction (22%). No significant relation was found between lymphedema and age, type of surgery, restriction of shoulder motion, pain and dominant hand involvement. Increased BMI, treatment with chemotherapy or radiotherapy, advanced-disease stage and lymph node involvement were associated with lymphedema (p< 0.05). It was seen that doing regular exercise had positive effect on lymphedema, pain and shoulder motion restriction reduction ( p<0.05). Lymphedema, pain and shoulder motion restriction were related with physical and psychological subgroups of WHOQOL-BREF TR, whereas shoulder motion restriction was also associated with the environmental subgroup (p<0.05). When Özet Amaç: Bu çalışmanın amacı meme kanseri nedeniyle cerrahi uygulanan hastalarda üst ekstremite problemlerinin görülme sıklığının saptanması, bu problemlerle ilişkili risk faktörlerinin karşılaştırılması ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Modifiye radikal mastektomi veya meme koruyucu cerrahi (lumpektomi) uygulanan 132 hasta çalışmaya dahil edildi. Üst ekstremite problemleri olarak lenfödem, omuz ağrısı, omuz hareket kısıtlılığı değerlendirildi. Ayrıca operasyon şekli, vücut kitle indeksi (VKİ), kemoterapi (KT), radyoterapi (RT), hastalık evresi, lenf nodu tutulumu, yaş, dominant elin tutulumu kaydedildi. Yaşam kalitesi ölçeği olarak Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Türkçe kısa formu (WHOQOL-BREF TR) kullanıldı. Bulgular: Hastalarda en sık görülen semptom olan omuzda ağrıyı (%45,5), lenfödem (%34,8) ve omuzda hareket kısıtlılığı (%22) takip etmekteydi. Yaş, operasyon şekli, omuzda hareket kısıtlılığı, ağrı varlığı ve dominant elin tutulumu ile lenfödem arasında anlamlı ilişki saptanmazken, artmış VKİ, KT-RT tedavisi almış olma, ileri hastalık evresi, lenf nodu tutulumu varlığı lenfödem olan grupta daha yüksekti (p<0,05). Düzenli egzersiz yapmanın lenfödem, ağrı ve hareket kısıtlılığını azaltma yönünde etkili bir faktör olduğu görüldü (p<0,05). Lenfödem, ağrı ve omuz hareket kısıtlılığının WHOQOL-BREF TR'nin bedensel, ruhsal alt alanları üzerine, omuz hareket kısıtlılığının ayrıca çevre alt alanı ü...