Mekân, Dijital Hastane ve Hekimlik Mesleği

Abstract

Üretim sürecini tamamen değişime uğratan endüstri 4.0, sadece akıllı ve bağlantılı sistemler ile ilgili değildir. Endüstri 4.0, dizilemeden nanoteknolojiye kadar birçok alanda dijital teknolojilerin iç içe geçip kaynaşmasını ve karşılıklı etkileşimlerini kapsarken bu teknolojik dönüşümün tamamına neoliberal küreselleşme eşlik etmektedir. Süreç ekonomik, siyasal, sosyal, kültürel ve mekânsal dönüşümler üzerinde belirleyiciyken neoliberal politikaların merkezinde yer alan özelleştirme, piyasalaştırma ve serbestleştirme uygulamaları ile devletler hizmet sunumundan ya göreli olarak çekilmiş ya da bu alanlardaki hizmet sunumunda dönüşüme gitmiştir. Böylece sağlık, eğitim vb. gibi alanlar piyasa dinamiklerine göre yeniden yapılandırılmış ve “sağlık”, sermaye birikiminin bir aracı hâline getirilmiştir. Dolayısıyla dijital teknolojilerin gelişmesi, kapitalizmin küreselleşmesi ve devletin neoliberal bir anlayışla yeniden biçimlendirilmesi sürecinde sağlık hizmeti sunumu, tüm failleri ve aktörleriyle birlikte tekrardan sorgulanmalıdır. Nitekim dijital hastane konseptinde bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla dönüşümler yaşanmaktadır. Yaşanan dönüşümlerin ürettiği gelişmelerin meşruiyeti, tartışmalara açık bazı dinamikleri (profesyonelizmin yitimi, yeni gözetim ve denetim pratikleri, mahremiyet ihlalleri gibi) üretebilme potansiyeli barındırmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmada, dijitalleşmenin ve neoliberal kapitalizmin mekân olarak hastaneyi, hastayı ve hekimlik mesleğini nasıl dönüştürdüğü irdelenmektedir. Yine bu çalışmada hekimlik pratiklerinin dönüşümü ve profesyonelizmin yitimi, yeni gözetim ve denetim pratikleri ile mahremiyet tartışılmaktadır.