Mediation in de politiefase van het strafproces

Abstract

Het politierapport 'Betekenisvol handelen' (Felser, Nas & Van Oosten, 2017) concludeert dat een strafrechtelijke aanpak vaak niet de beste oplossing is voor tal van zaken die bij de politie terechtkomen. Andere interventies, zoals de inzet van herstelrechtvoorzieningen, dragen in veel gevallen meer bij aan het (duurzaam) oplossen van een probleem en aan een tevreden burger. In het burgerinitiatiefwetsvoorstel strekkende tot de invoering van herstelrechtvoorzieningen uit 2018 1 wordt een concreet voorstel gedaan waarmee invulling kan worden gegeven aan de wens van de Nationale Politie om tot 'betekenisvolle interventies' te komen. Dat wil zeggen: interventies die gericht zijn op maatwerk en waarbij rekening wordt gehouden met de wensen en behoeften van aangevers en met de context van het strafbare feit (Felser, Nas & Van Oosten, 2017; Hoekstra & Beenakkers, 2021, p. 32-33). Voorgesteld wordt om de toepassing van de herstelrechtvoorziening mediation in een vroeger stadium van het strafproces mogelijk te maken dan nu het geval is, namelijk al in de politiefase: de fase van aangifte of ambtshalve onderzoek tot en met toezending van het strafdossier door de politie aan het Openbaar Ministerie. 2 Het wezenlijke kenmerk van de herstelrechtvoorziening mediation is dat het invloed beoogt te hebben op beslissingen die binnen het strafproces worden genomen. De toepassing van mediation in de politiefase houdt derhalve in dat de uit-* Dit artikel is een bewerking van de scriptie die Jan Jasper de Vries in het kader van zijn master Forensica, Criminologie en Rechtspleging aan de Universiteit Maastricht schreef onder begeleiding van Jacques Claessen. 1 Volledig: Voorstel van wet strekkende tot de invoering van herstelrechtvoorzieningen in het Wetboek van Strafvordering, inclusief Memorie van Toelichting, Herziene versie (Claessen et al., 2018). 2 In het Beleidskader herstelrechtvoorzieningen gedurende het strafproces (2020) wordt het strafproces als volgt ingedeeld: 1 Voorbereidend onderzoek bestaande uit: a Onderzoeksfase politie (de politiefase van het strafproces). Een fase die loopt van aangifte (of start van het ambtshalve onderzoek) totdat het resultaat naar het OM wordt doorgezonden. b Afdoenings-en vervolgingsfase OM. De fase waarin het OM beslissingen met strafvorderlijke consequenties neemt zoals het zelf afdoen van een zaak of het uitbrengen van een dagvaarding. 2 De berechtingsfase. Bestaande uit het onderzoek ter terechtzitting tot en met het onherroepelijk worden van de gerechtelijke beslissing. 3 De tenuitvoerleggingsfase. De fase waarin de sanctie, indien deze wordt opgelegd, ten uitvoer wordt gelegd. Dit artikel uit Tijdschrift voor Herstelrecht is gepubliceerd door Boom criminologie en is bestemd voor anonieme bezoeker