Mecli̇s-İ Vükela Tari̇hi̇

Abstract

MECLİS-İ VÜKELA TARİHİ 1 Nesrin KANBEROĞLU 2 ÖzGünümüzün "Bakanlar Kurulu"na denk gelen "Meclis-i Vükela", devletin yürütücü kurumu olması nedeniyle Osmanlı Devleti'nin kurulduğu günden yıkıldığı güne dek varlığını sürdüren bir yapı olmuştur. Divan-ı Hümayun, Encümen-i Mahsus, Meclis-i Hass-ı Ali, Meclis-i Mahsus-ı Vükela, Meclis-i Mahsus, Meclis-i Hass-ı Meşveret, Meclis-i Vükela gibi çeşitli isimlerle anılan kurumun sahip olduğu bakanlıklar dönemin ihtiyaçlarına göre değişiklik göstermiştir. Osmanlı'nın ilk yıllarında daha çok Divan şeklinde olan, hatta Fatih Sultan Mehmed'in ilk dönemlerine kadar padişahların da katıldığı yapı Sultan II. Mahmud Dönemi ile farklı bir hal alarak Divan'dan Meclis-i Vükela'ya evirilmeye başlamıştır. Bunda Avrupa'nın da etkisi vardır. Avrupa'da kurulmaya başlanan modern bakanlıklar Osmanlı Devleti'ndeki yapıyı etkilemiştir, çünkü çağla birlikte ihtiyaçlar benzerlik göstermiştir. Devletin yönetici kadrosunda bulunan kurumlar yıllar içinde profesyonelleşerek sorunlarını kendileri çözer hale geldiğinden bakanlıkların oluşması kaçınılmaz olmuştur. Bakanlıkların kendi yetki sınırlarında çözemedikleri devlet konuları da Meclis-i Vükela toplantılarına bırakılmıştır. Yıllar içinde Meclis-i Vükela'ya dair çeşitli düzenlemeler yapılarak kurumun işleyiş ve yetki alanı genişletilmiştir. Devletin yürütücü kurumu olmasına ve yüzlerce yıl hizmet vermesine karşın Meclis-i Vükela'nın tarihi çalışılmamıştır. Bu boşluktan yola çıkılarak hazırlanan makale, nitel bir çalışma olup doküman analiz tekniği kullanılarak yazılmıştır.