WprowadzenieW ostatnich latach obserwujemy bardzo duże zainteresowanie masażem i to różnymi jego rodzajami, m.in. klasycznym, segmentarnym, limfatycznym czy punktowym. Powodem tego zainteresowania jest dobrodziejstwo, jakiego doznaje pacjent dzięki zastosowaniu tego naturalnego w swej istocie czynnika, jakim jest masaż [1, 2].Masaż jest formą terapii, która wykorzystuje wpływ energii mechanicznej i kinetycznej na tkanki w celu wywoła-nia odczynu. Dla uzyskania odczynu w organizmie poprzez masaż klasyczny-ręczny wykorzystuje się różne techniki, inaczej zwane "rękoczynami", które uwzględniają specyfikę budowy oraz funkcję masowanych tkanek i narządów. Techniki główne to: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wstrząsanie, wibracja oraz dodatkowe: wał-kowanie i wyciskanie [3]. Celem masażu jest zadziałanie na narząd ruchu (mięśnie, ścięgna, torebki stawowe, okostną i kości) oraz na skórę i układy: krwionośny i chłonny [4].Masaż klasyczny ma wpływ ogólnoustrojowy. Odziaływując na układ krwionośny zmienia parametry, takie jak ciśnienie tętnicze krwi i tętno. Dlaczego zatem jest tak mało prac badawczych i materiałów, które by wskazywały na zależność między wykonywanym masażem klasycznym
IntroductionVarious kinds of massage, such as classic, segmented, lymphatic or point-focused have become more and more interesting in the recent years. The reason for this increased of interest is all the good it brings for the patient [1, 2].Massage is a form of therapy which employs the mechanical and kinetic energy on tissues to cause a reaction. In order to provoke this reaction in the body by classic-manual massage various techniques, in other words maneuvers or manipulations, are used which take into consideration specifi c structure and functions of the massaged tissues and organs. These techniques are mainly: stroking, rubbing, pressing, percussing, shaking, vibration and additional: rolling and squeezing [3]. They all aim at affecting the motor system (muscles, tendons, articular capsules, periosteum and bones), skin as well as the circulatory and lymphatic system [4].Classic massage has systemic impact. While infl uencing the circulatory system it changes such parameters as the blood pressure and pulse. Why then, are there so few research papers and material which would indicate interdependence between classic massage and the blood pressure and pulse? It should be mentioned that professional references in Poland do not indicate this interdependence Praca przedstawia analizę oddziaływania masażu klasycznego na wartości ciśnienia tętniczego krwi i tętna u 10 zdrowych mężczyzn w wieku 21-26 lat. U każdego z badanych została wykonana seria 10 masaży, najpierw grzbietu, a później kończyny dolnej. Obie serie przedzielono kilkudniową przerwą. Przed i po każdym masażu u badanych dokonywano pomiaru ciśnienia tętniczego i tętna krwi. Z przeprowadzonych badań wynika, że wzrost czy spadek ciśnienia, jak również przyspieszenie czy zwolnienie akcji serca na skutek masażu są uzależnione od tego, która część ciała została poddana z...