‘Mae popeth yn troi o amgylch yr arholiad’: Beth yw canfyddiadau a phrofiadau myfyrwyr ysgol uwchradd o ddysgu Cymraeg fel ail iaith yng Nghymru?

Abstract

Yn 2017, cyflwynodd Llywodraeth Cymru Cymraeg 2050, strategaeth uchelgeisiol i gynyddu nifer y siaradwyr Cymraeg yng Nghymru (Llywodraeth Cymru, 2017). Mae system addysg Cymru yn nodwedd hanfodol bwysig o’r strategaeth hon. Yn 2013, nododd adolygiad o addysgu Cymraeg yng Nghyfnodau Allweddol 3 a 4 (Davies, 2013) fylchau sylweddol yn y gwaith o baratoi a hyfforddi athrawon i addysgu Cymraeg fel Ail Iaith, ethos Cymraeg gwael mewn llawer o ysgolion, a diffyg cyffredinol o ran adnoddau i gefnogi addysgu’r Gymraeg. Roedd yr argymhellion yn cynnwys sawl dimensiwn gan gynnwys cynnwys y cwricwlwm, ymarfer addysgegol, ac asesu, hyfforddiant ac adnoddau athrawon. Gyda dyfodiad fframwaith cwricwlaidd cenedlaethol newydd (Llywodraeth Cymru, 2015), mae’r astudiaeth hon yn adeiladu ar adolygiad Davies (2013) ac yn rhoi manylion digynsail am ganfyddiadau myfyrwyr o addysgu Cymraeg. Dadansoddwyd data a gynhyrchwyd drwy grwpiau ffocws gyda myfyrwyr gan ystyried damcaniaeth dynameg gr?p Dörnyei, gan roi beirniadaeth ddeifiol o’r nodau ar gyfer addysgu Cymraeg, ymarfer addysgeg athrawon, a’r hyn y mae myfyrwyr yn awgrymu ei fod yn ddiffyg cysylltiad cyffredinol rhwng addysgu Cymraeg a’r defnydd o’r iaith yn eu bywydau bob dydd.