Lise Öğrencilerinin Edebiyata İlişkin Metaforları

Abstract

Öz Makale Bilgisi Bu araştırma, lise öğrencilerinin edebiyata yönelik algılarını, metaforlar yardımıyla ortaya koymayı amaçlamaktadır. Metafor ve eğitim kavramları birbirleriyle ilişkilidir. Zira metafor ve metaforik düşünce, öğrencilerin dünyayı anlamlandırma biçimlerini gösterme, onların edebiyat gibi soyut bir kavrama yönelik düşüncelerini ve tutumlarını belirleyebilme yönleriyle önemlidir. Buna yönelik olarak çalışmada, öğrencilerden edebiyata ilişkin metafor üretmeleri ve "Edebiyat ….…. gibidir/benzer, çünkü; ………" şeklinde oluşturulmuş cümleyi doldurmaları istenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, Kütahya'da bir devlet okulunda eğitimlerine devam eden lise 9-12. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada olgu bilim deseni kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniğine yer verilmiş; metaforların çözümlenmesi sürecinde eleme ve seçme, adlandırma, kategori oluşturma/geliştirme, geçerlik ve güvenirliği sağlama aşamaları takip edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulardan hareketle, 187 lise öğrencisinin 75 metafor ürettiği görülmüştür. Öğrencilerin en fazla metafor ürettikleri kategorilerin 2. ve 5. kategoriler olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin genel olarak edebiyat hakkında olumlu metafor geliştirmiş olmaları da elde edilen diğer bir başka bulgudur.

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çocuk Edebiyatına Yönelik Metaforlarının Değerlendirilmesi

“…Bireyler bu araçlara karmaşık ve teorik olguları anlama ve açıklamada da başvurabilirler (Saban, 2008). Bu sebeple metaforlar, birçok çalışmada öğretmenlerin, öğretmen adaylarının felsefe, edebiyat, dil, eğitim gibi alanlardaki ve bu alanların alt özel konularındaki algılarını, kavrayışlarını belirlemede araç olarak kullanılmıştır (Eskimen, 2019;Özkan, 2016;Tiryaki ve Demir 2016). Ancak yukarıda da belirtildiği üzere içerik alanı olarak çocuk edebiyatı ürünlerine yönelik metaforik çalışmalar kısıtlıdır.…”