Linguistic Landscape im Unterricht. Das didaktische Potenzial eines soziolinguistischen Forschungsfelds

Abstract

Der Beitrag gibt einen Überblick über die Entwicklung des soziolinguistischen Forschungsfelds „Linguistic Landscape“ (LL), auch als "sprachliche Landschaft" bezeichnet, und konzentriert sich dabei auf das didaktische Potenzial dieses Forschungsfelds. Neben Erläuterungen zur Theorie und zu den Methoden wird diskutiert, inwiefern LL didaktisches Potenzial besitzt und auf welche Weise das Konzept als didaktisches Tool in der Lehrerinnen und Lehrerausbildung sowie im Unterricht eingesetzt werden kann. Durch den Fokus auf das sprachlich-kontextuelle Wissen hinter dem einzelnen Zeichen und auf die Interaktion zwischen den Rezipierenden und dem Zeichen wird in den Beispielen die Umsetzung von LL im Unterricht aufgezeigt.

Tekst minimalny jako element krajobrazu językowego miasteczka akademickiego na przykładzie olsztyńskiego kampusu Kortowo

“…Zdaniem Gorter, Cenoz (2015) na krajobraz szkolny składają się wyłącznie komunikaty powiązane z przestrzenią klasy, przy czym samo pojęcie takiego komunikatu jest stosunkowo szerokie, bo obejmuje nie tylko klasycznie rozumiane teksty szkolne, ale także różnego rodzaju notatki, vlepki, instalacje i wszelkie inne przypadki połączeń językowo-obrazowych. Z kolei Krompák (2018) podkreśla, że ważne dla schoolscape są nie tylko komunikaty obecne w przestrzeni szkolnej, ale kluczowy bywa też sposób organizacji tejże przestrzeni, który rzutuje na odbiór tekstów: na krajobraz językowy istotnie wpływa np. profil szkoły czy klasy, powodując silniejszą reprezentację określonego rodzaju tekstów.…”

Responding Inclusively to Linguistic Diversity in the Classroom

“…The fact that schools at all levels are part of this emerging trend is related to the central role of linguistic and visual communication in educational spaces. Recent studies show that schoolscapes reflect different language ideologies and, in a perspective of power relations, can contribute to the maintenance or dismantlement of linguistic hierarchies that create and underly uncoded curricula (Badstübner-Kizik & Janíková, 2018;Krompák, 2018). Such curricula, even if they are neither official nor outspoken (Tódor, 2014), exert a strong influence on didactic practices (Gorter, 2018;Krompák et al, 2022) as well as on communication inside schools.…”

Linguistic Landscape of Football. Reterritorialization in a Minority Setting

“…Various "scapes" emerged from cityscapes to soundscapes and from schoolscapes to smellscapes and cyberscapes (Brown 2012, Laihonen and Tódor 2017, Laihonen and Szabó 2017, Biró 2016, Androutsopoulos 2015, Pennycook 2018, Ivković and Lotherington 2009. Linguistic landscape has also been embraced as resource for language learning (Krompák 2018, Gorter et al . 2021 .…”