Lewici i kapłani w Księdze Powtórzonego Prawa

Abstract

Autor podejmuje się rekonstrukcji historii lewitów na bazie Księgi Powtórzonego Prawa. Analizę orientują dwa pytania: po pierwsze, dlaczego to właśnie Lewici otrzymali w Izraelu wyłączne prawo do sprawowania kapłańskich obowiązków; po drugie, w jakiej relacji pozostawali oni do kapłanów świątyni, szczególnie do tych legitymujących się pochodzeniem od Aarona? Wśród wniosków należy wskazać m.in., iż być może już w czasie wędrówki przez pustynię, a na pewno w okresie zajmowania terenów Kanaanu, lewici pełnili jakieś ściśle określone obowiązki kultyczne. Pomimo że tradycje biblijne (np. Wj 32–33; Lb 16–18; 1Sm 1–4; Ez 44) dość mocno konfrontują ze sobą najważniejsze linie kapłańskie w Izraelu, raz stając po stronie Aaronitów, innym zaś po stronie Sadokitów czy lewitów, to jednak tym ostatnim teksty biblijne zawsze i niezmiennie przyznają poczesne miejsce w hierarchii personelu świątynnego, gwarantując im zarówno prawo do sprawowania funkcji kapłańskich i dochody związane z wypełniania praktyk kultycznych, jak też oddając w ich ręce funkcjonowanie najważniejszych miejsc kultu w Izraelu. Wreszcie wydaje się, że dość skomplikowany i nie do końca jednobrzmiący stosunek lewitów do kapłanów wywodzących się od Aarona jest nie tylko owocem długiego procesu edycji biblijnych tradycji Pięcioksięgu, które w zależności od teologicznego środowiska i epoki, w których powstały, w różny sposób ujmowały tę kwestię, lecz także rezultatem rzeczywistych kolei losu rywalizujących ze sobą instytucji.