Στην παρούσα διατριβή εξετάζονται τα «δίκτυα σχέσεων» στα οποία εντάχθηκε ο Κοραής στο διάστημα της παραμονής του στη Γαλλία (1782-1833). Η μελέτη επικεντρώνεται στη γαλλική αλληλογραφία του Κοραή, ωστόσο οι γαλλόφωνες επιστολές του μελετώνται σε συνάρτηση με τις ελληνικές, ιδιαίτερα εκείνες, τις οποίες ο Χίος σοφός απηύθυνε στους δύο εξ απορρήτων συνεργάτες του, τον Αλέξανδρο Βασιλείου και τον Ιάκωβο Ρώτα. Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της εργασίας αυτής είναι η ανασύνθεση του περιεχομένου των αθησαύριστων, ξενόγλωσσων επιστολών του Κοραή, οι οποίες υπολογίζεται πως είναι υπερδιπλάσιες αυτών που έχουν βρεθεί και δημοσιευτεί μέχρι σήμερα. Μέσα από εσωτερικά τεκμήρια της αλληλογραφίας, καθώς επίσης και από μελέτες έργων σύγχρονων του Κοραή λογίων, έχει γίνει μία προσπάθεια κατά προσέγγιση ανασύνθεσης του περιεχομένου αυτών των αθησαύριστων κοραϊκών επιστολών. Με βάση τα δεδομένα που προέκυψαν από αυτό το αρχικό στάδιο της έρευνας, συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα πως η γαλλική αλληλογραφία του Κοραή έως τα τέλη του 18ου αιώνα αφορά σε φιλολογικά ζητήματα (ανταλλαγές βιβλίων, αποστολή φιλολογικών σημειώσεων με στόχο την κριτική αποκατάσταση κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, αντιβολές χειρογράφων)· στις αρχές του 19ου αιώνα, ωστόσο, το περιεχόμενο των ξενόγλωσσων επιστολών του Κοραή παρουσιάζει σημαντική διαφοροποίηση: η φιλολογία τίθεται στο περιθώριο, ενώ αντίθετα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τοποθετείται ο φιλελληνισμός. Ανάλογες μεταβολές παρατηρούνται σε επίπεδο προσώπων. Αποδέκτες των γαλλόφωνων κοραϊκών επιστολών είναι έως τα τέλη του 18ου αιώνα σημαίνοντες κλασικοί φιλόλογοι, ενώ στις αρχές του 19ου αιώνα, φιλελεύθεροι διανοούμενοι, θιασώτες των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης και του Διαφωτισμού, καθώς επίσης και φιλέλληνες. Στη διαπίστωση αυτή στηρίχτηκε ο διαχωρισμός των κεφαλαίων της παρούσας μελέτης. Εκτός από ένα πρώτο, εισαγωγικό κεφάλαιο, όπου περιγράφεται η ιστορία της έκδοσης του corpus των κοραϊκών επιστολών και που ως στόχο έχει να αναδείξει το διαρκές ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για την αλληλογραφία του Κοραή, η παρούσα μελέτη χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο αφορά στα «φιλολογικά» και το δεύτερο στα «φιλελληνικά» επαφών του Κοραή. Είναι αξιοσημείωτο ότι στο πρώτο μέρος της μελέτης οι αποστολείς και αποδέκτες της κοραϊκής αλληλογραφίας είναι πάντα τα πρόσωπα που υπογράφουν τις επιστολές. Τουναντίον, στο δεύτερο μέρος τόσο ο Κοραής όσο και οι αλληλογράφοι καταλαμβάνουν θέση συλλογικών υποκειμένων: ο Κοραής εκπροσωπεί τους «Γραικούς», τη στιγμή που οι αλληλογράφοι του γράφουν εκ μέρους διαφόρων ευρωπαϊκών λαών, παρότι ούτε ο Χίος σοφός αλλά ούτε και οι συνομιλητές του κατείχαν θεσμικά έναν τέτοιο ρόλο. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η ερμηνευτική προσέγγιση της γαλλόφωνης αλληλογραφίας του Κοραή διεξάγεται όχι μόνον σε κειμενικό αλλά και σε εξωκειμενικό επίπεδο. Με βάση τη μελέτη της εποχής, του βίου και της πολιτικής ιδεολογίας των αλληλογράφων του Κοραή προκύπτει πως ο Χίος σοφός είχε την τάση να αναπτύσσει μακροχρόνιες συνεργασίες και ισχυρούς δεσμούς φιλίας με πρόσωπα που ασπάζονταν την ιδεολογία της Γαλλικής Επανάστασης, ενώ αντίθετα η επιστολική του επικοινωνία με υπέρμαχους του «Παλαιού Καθεστώτος» (Ancien Regime) σταδιακά ατόνησε. Η νέα αυτή ανάγνωση των κοραϊκών επιστολών αναδεικνύει την πολιτική ιδεολογία ως έναν ισχυρό παράγοντα στη λήψη των αποφάσεων του Κοραή.
