Kurumsal Yöneti̇m Açisindan Sürdürülebi̇li̇rli̇k Raporlarinin Güvencesi̇ Ve Borsa İstanbul (Bist) Sürdürülebi̇li̇rli̇k Endeksi̇ Üzeri̇nde Bi̇r İnceleme

Abstract

Şirketlerin faaliyetlerini uzun vadede devam ettirebilmesi için çevresel, ekonomik ve sosyal yararı dikkate almaları gerekmektedir. Kurumsal yönetim anlayışı kapsamında büyüyen şirketler, toplumdan ayrılarak değil kamu yararı gözeterek, paydaşlar ile dengeli ilişkiler kurmayı ve onlar için değer oluşturmayı hedeflemektedirler. Bu nedenle, şirketlerin gündemlerinde öne çıkan kavramlar arasında “sürdürülebilirlik” ön sıralarda yer almaktadır. Sürdürülebilirlik; mevcut kaynakların bugünden daha etkin kullanımının sağlanması ile gelecek nesillerin ihtiyacı olan kaynakların korunmasını hedeflemektedir. Gelecek nesiller için çevreyi koruyan, eşitliği ve adaleti dikkate alan bir dünyanın varlığı açısından sürdürülebilirlik bilincinin oluşturulması önemlidir. Bu bilincin oluşturulması gerekliliği, şirketleri çeşitli çalışmalar yapmaya yönlendirmiştir. Günümüzde, toplumsal ve ekonomik tüm grupların daha fazla ilgisini çeken bir kavram olan sürdürülebilirlik; raporlama kavramlarında çeşitli değişikliklere yol açmıştır. Bugüne kadar çevresel raporlama veya sosyal raporlama adı verilen raporlama çeşitleri, artık yerini “sürdürülebilirlik raporlamasına” bırakmıştır. Bu raporlarla birlikte çevresel, sosyal ve ekonomik anlamda üçlü raporlamaya gidilmiş ve finansal bilgilerin yanında finansal olmayan bilgilerin de raporlanması sağlanmıştır. Değişim, yalnızca raporlama şeklinde olmamış paydaşlar açısından da yeni bir kavram olan “sürdürülebilirlik beklentisi” ortaya çıkmıştır. Bu durum, sürdürülebilirlik konusundaki beklentilerin karşılandığına yönelik bağımsız güvence/denetim faaliyetlerine olan ihtiyacı ve bu anlamda ilgili süreçlerin iyileştirilmesi yönündeki gereksinimleri daha görünür duruma getirmiştir. Bilinmektedir ki; adillik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk ilkelerinin uygulanması ile hayat bulan kurumsal yönetimle, işletme paydaşlarının çıkarlarının korunması amaçlanmaktadır. Güvence ve denetim faaliyetleri kurumsal yönetimin önemli bir mekanizmasını oluşturduğundan, sürdürülebilirlik raporlaması kapsamında verilen bağımsız güvence/denetim hizmetleri raporların değerini arttıracağı gibi şeffaflığın sağlanmasına da katkıda bulunacaktır. Çalışma kapsamında öncelikle sürdürülebilirlik, sürdürülebilirlik raporlaması ve güvence kavramlarına açıklama getirilmiş ve sonrasında raporların bağımsız/dış güvencesi üzerinde durulmuştur. Ayrıca, raporların güvencesiyle ilgili olarak Türkiye’deki durum incelenmiş ve bu kapsamda, BIST Sürdürülebilirlik endeksinde (2018–2019 dönemi) yer alan şirketler üzerinde bir inceleme yapılmıştır.

Evaluation of the Sustainability Messages of the Companies with the Highest BIST Sustainability Index on X (Twitter) Platform

“…As a result, an evaluation was made on a yearly and collective basis and it was determined that inclusion in the BIST Sustainability Index had no effect on stock returns. Celayir (2020) tried to measure intellectual capital, which accountants have difficulty in measuring and reporting, in his study to reveal the intangible assets that make them valuable, i.e. intellectual capital, although one of the main problems of businesses is not visible on their balance sheets.…”

Sürdürülebilirlik Raporlaması ve Bağımsız Güvence Kararlarının Belirleyicileri

“…Bu kategoride ayrıca sürdürülebilirlik performansı ve sürdürülebilirlik raporlarına bağımsız güvence kazandırılması uygulamasının sağladığı yararları (işletmeler özelinde) ortaya koyan çalışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmalarda sürdürülebilirlik performansının ve/veya güvencesinin işletmelerin yatırımcı bulmasını kolaylaştırdığı ve finansal performansı artırdığına yönelik kanıtlar sunulmaktadır (Delmas ve Toffel, 2011;Milanés-Montero ve Pérez-Calderón, 2011;Cordeiro ve Tewari, 2015;Harjoto ve Wang, 2020;Albitar vd., 2020;Celayir, 2020;Güngör ve Şeker, 2022;Kuo vd., 2022).…”

Kurumsal Sürdürülebi̇li̇rli̇k Raporlari Ve Güvence Deneti̇mi̇: Türki̇ye’de Gri Rehberi̇ne Göre Raporlama Yapan Fi̇rmalar Üzeri̇nde Bi̇r Araştirma

“…Uzman şirketler tarafından verilen güvence raporlarında sadece çevresel bilgilerin güvence altına alındığı, denetim şirketlerince verilen güvence raporlarında ise hem ekonomik, hem sosyal hem de çevresel bilgilere güvence sunulduğu tespit edilmiştir. Celayir (2019) çalışmasında sürdürülebilirlik, sürdürülebilirlik raporlaması ve güvence kavramlarına açıklama getirerek, bu raporlarda şeffaflığın sağlanması açısından sürdürülebilirlik raporlarının bağımsız/dış güvencesi üzerinde durmuştur. Raporların güvencesiyle ilgili Türkiye'deki durumu incelemiş ve bu kapsamda, BIST Sürdürülebilirlik Endeksinde yer alan şirketler üzerinde bir araştırma yapmıştır.…”