Kültürel Sürekli̇li̇k Bağlaminda Anti̇kçağdan Günümüze Kutsal Ağaç Veya Hayat Ağaci

Abstract

ÖzAntikçağdan günümüze birçok materyali anlamlandıran insanoğlu; bunları dininde, dilinde, yazısında ve sanatında sembolize ederek kullanmıştır. Bu materyalleri ifade eden semboller tarihsel süreç içerisinde şekilsel değişime uğrasa dahi, arkasında yatan temel düşünce özünde günümüze değin aynı kalmıştır. İnsan oluşturduğu toplumda anlaşılır olmak, zaman ve mekânda kendini belirgin kılmak ve karşısındakine bilgi aktarmak için ürettiği inanç sistemi içerisinde, inandığı birtakım öğelere kutsallık atfetmiştir. Bunlardan birisi de ağaçtır. Dini olarak önem kazanmasıyla birlikte stilize edilen ağaç Mezopotamya'da MÖ 4. binyılda ortaya çıkmış; Mısır'da, Sümer'de, Hitit ve Geç Hitit'te, Assur'da, İskit'te, Urartu'da, Frig'te, Eski Yunan'da, Ege Medeniyetleri'nde, Anadolu Selçukluları'nda, Yahudiler'de, Hıristiyanlar'da, İslamiyet'te ve günümüzdeki kültürlerde kendine yaşama alanı bulmuştur. Bazı kültürde kutsal ağaç bazısında ise hayat ağacı olarak adlandırılsa da özündeki kutsallığı günümüze kadar sürdürmüştür. Bu duruma neden, kültürler arası iletişimle oluşan etkileşimin bir sonucu kabul edilen kültürel sürekliliktir. Bu çalışma, kültürel süreklilik bağlamında antikçağdan günümüze kutsal ağaç veya hayat ağacının özündeki kutsallığı kaybetmeden kültürden kültüre devamlılığı üzerine odaklanarak, bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamayı amaçlamaktadır.Anahtar Kelimeler: Kültürel Süreklilik, Antikçağ, Kutsal Ağaç, Hayat Ağacı. AbstractHumanity, who has defined so many materials from antiquity to present, has appropriated these for their religion, language, and art by adopting symbols. Even though the symbols, which refer to these materials, have formally transformed through history, their leitmotivs remained unchanged. In the society it shaped, in order to be comprehensible, to differentiate itself and to disseminate knowledge humanity, in the its own belief system, have sanctified certain materials. Tree is one of these certain materials. Having been stylized as it gained divine prominence, tree emerged in Mesopotamia in 4000 BCE. and resurfaced again and again in Egypt, Sumer, Hittite and late Hittite, Assyria, Scythia, Urartu, Phrygia, Ancient Greece, in Aegean Civilizations, Seljuks of Rum, Judaism, Christianity, Islam and in current cultures. While having been named in some cultures as sacred tree and in others as tree of life, its divinity has persisted until today. The reason for this is the cultural continuity, which is a symptom of cross-cultural connectedness. This work aims at contributing to the studies in the field by focusing on the cross-cultural continuity of the underlying divinity of sacred tree or tree of life from antiquity to present in the context of cultural continuity.Keywords: Cultural Continuity, Antiquity, Sacred Tree, Tree of Life. Girişİnsan, tarihsel süreç içerisinde değişen ve gelişen olgular (fizyografik yapı, iklim şartları, su yolları, toprak yapısı, bitki örtüsü gibi) ve bir takım öznel ya da nesnel düşüncelerle gelişimini sağlamış, sağlamaya da devam etmektedir. Tüm bunlar top...