Kullanılan Araç Segmenti ile Sürücü Davranışları ve Sürücü Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Karayolu güvenliği, yol kullanıcıları, araçlar ve çevre ile ilgili birçok faktöre ve bu faktörlerin birbirleri ile olan ilişkilerine bağlıdır. En çok göz önünde olan yol kullanıcılarının sürücüler olması sebebiyle, trafik güvenliği araştırmalarında genel olarak sürücü davranışları odak noktası olarak alınmaktadır. Trafik ortamında kişilerden ve kişilik özelliklerinden ayrı olarak, sürücü davranışlarını şekillendiren birçok etmen mevcuttur. Örneğin, bir aracın kapasitesi sürücülerin trafikte ihlal ve/veya hata yapma, sürüş sırasında saldırgan davranma vb. tercihlerini etkileyen faktörlerden bir tanesi olarak görülebilir. Bu bağlamda, bu araştırmanın temel amacı, kullanılan araç segmenti ile sürücü davranışları ve sürücü becerileri arasındaki olası ilişkilerin incelenmesidir. Mevcut çalışma 20-62 yaş arası 183 sürücü ile gerçekleştirilmiştir. Veriler katılımcılardan demografik form, Sürücü Davranışları Anketi (SDA) ve Sürücü Becerileri Ölçeği (SBÖ) içeren internet tabanlı bir anket bataryası aracılığıyla toplanmıştır. Değişkenler arasındaki olası ilişkilerin test edilmesi amacıyla İki Değişkenli Korelasyon Analizi, Tek Yönlü Bağımsız Gruplar Kovaryans Analizleri (ANCOVA) ve Tek Yönlü Varyans Analizleri (ANOVA) sırasıyla uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda kullanılan araç segmenti, sıradan ihlaller ve algısal-motor beceri değişkenleri ile pozitif ilişkili olarak bulunurken ileri analizlerde özellikle B, C ve D segmenti araç kullanıcılarının algısal-motor beceri değerlendirmelerinin birbirlerinden anlamlı derecede farklı olduğu bulunmuştur. Sürücü becerileri ve araç segmenti arasında test edilen bu ilişkinin, daha ayrıntılı analizlerle yapılacak gelecek çalışmalarda yararlı olacağı düşünülmektedir.