Küçük Menderes Havzası Su Kaynakları Üzerinde Barajların Etkisi

Abstract

Küçük Menderes havzasındaki verimli topraklar ve uygun iklim şartları, yılda birden fazla ürün ekimini mümkün kılmaktadır. Bu durum sulama suyuna olan ihtiyacı ve talebi artırmaktadır. Diğer yandan iklim değişikliği nedeniyle artan sıcaklıklar ve azalan yağışlar, havzadaki akışların 1983 öncesine göre %30 azalmasına yol açmıştır. Havzada Beydağ Barajı’nın tamamlandığı 2007 yılına kadar, sulama suyu ihtiyacının neredeyse tamamı yer altı suyu (YAS) kuyularından pompajla karşılanmaktaydı. Havzada inşa edilen barajların havzaya olan etkilerini incelemek amacıyla havzanın bütününe yayılmış olan 7 baraja ait güncel hidrolojik veriler kullanılarak havzanın tamamındaki akışa geçen su hesaplanmıştır. Bu akım ile havzanın çıkışındaki akım gözlem istasyonu verileri kullanılarak yer altı suyunun beslenim miktarı ve akış-süzülme katsayısı hesap edilmiştir. Başta Beydağ barajı olmak üzere inşa edilen 7 barajın havzaya ilave su katkısı ve barajların yer altı suyu beslenimine etkisi belirlenmiştir. Barajların inşasıyla birlikte Ege Denizi’ne boşalan 44 hm3 suyun havzada kalmasını sağlanmış olsa da YAS besleniminin yaklaşık 80 hm3 azaldığı, Ödemiş-Tire alt havzasında barajlardan sulama yapan çiftçilerin hektar başına su haklarının barajlardan önceki duruma göre 3 kat arttığı, ancak aynı havzada YAS’na bağlı olarak sulama yapan çiftçilerin ise emniyetli rezervden alacağı suyun ise %39 oranında azaldığı sonucuna ulaşılmıştır.